Embedded Files
اِنَّ اللّٰهَ اشۡتَرٰى مِنَ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ اَنۡفُسَهُمۡ وَاَمۡوَالَهُمۡ بِاَنَّ لَهُمُ الۡجَــنَّةَ ؕ يُقَاتِلُوۡنَ فِىۡ سَبِيۡلِ اللّٰهِ فَيَقۡتُلُوۡنَ وَ يُقۡتَلُوۡنَ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقًّا فِى التَّوۡرٰٮةِ وَالۡاِنۡجِيۡلِ وَالۡقُرۡاٰنِ ؕ وَمَنۡ اَوۡفٰى بِعَهۡدِهٖ مِنَ اللّٰهِ فَاسۡتَـبۡشِرُوۡا بِبَيۡعِكُمُ الَّذِىۡ بَايَعۡتُمۡ بِهٖ ؕ وَذٰ لِكَ هُوَ الۡفَوۡزُ الۡعَظِيۡمُ ١١١
اِنَّ اللّٰهَ اشۡتَرٰى مِنَ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ اَنۡفُسَهُمۡ وَاَمۡوَالَهُمۡ بِاَنَّ لَهُمُ الۡجَــنَّةَ ؕ يُقَاتِلُوۡنَ فِىۡ سَبِيۡلِ اللّٰهِ فَيَقۡتُلُوۡنَ وَ يُقۡتَلُوۡنَ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقًّا فِى التَّوۡرٰٮةِ وَالۡاِنۡجِيۡلِ وَالۡقُرۡاٰنِ ؕ وَمَنۡ اَوۡفٰى بِعَهۡدِهٖ مِنَ اللّٰهِ فَاسۡتَـبۡشِرُوۡا بِبَيۡعِكُمُ الَّذِىۡ بَايَعۡتُمۡ بِهٖ ؕ وَذٰ لِكَ هُوَ الۡفَوۡزُ الۡعَظِيۡمُ ١١١
(૧૧૧) બેશક અલ્લાહે ઈમાનવાળાઓ પાસેથી તેમની જાનો અને માલોને જન્નતના બદલામાં ખરીદી લીધેલ છે, તેઓ અલ્લાહના માર્ગમાં લડે છે, જેમાં કતલ કરે છે અને કતલ થાય છે, તેમના માટે પાકો વાયદો છે તૌરાત અને ઈન્જીલ અને કુરઆનમાં, અને અલ્લાહથી વધારે પોતાના વાયદાનું પાલન કોણ કરી શકે છે ? એટલા માટે તમે ખુશ થઈ જાઓ આ સોદા ઉપર જે અલ્લાહ સાથે કરી લીધો છે, અને આ સૌથી મોટી કામયાબી છે.
اَلتَّاۤٮِٕبُوۡنَ الۡعٰبِدُوۡنَ الۡحٰمِدُوۡنَ السّاۤٮِٕحُوۡنَ الرّٰكِعُوۡنَ السّٰجِدُوۡنَ الۡاٰمِرُوۡنَ بِالۡمَعۡرُوۡفِ وَالنَّاهُوۡنَ عَنِ الۡمُنۡكَرِ وَالۡحٰــفِظُوۡنَ لِحُدُوۡدِ اللّٰه ِؕ وَبَشِّرِ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ ١١٢
اَلتَّاۤٮِٕبُوۡنَ الۡعٰبِدُوۡنَ الۡحٰمِدُوۡنَ السّاۤٮِٕحُوۡنَ الرّٰكِعُوۡنَ السّٰجِدُوۡنَ الۡاٰمِرُوۡنَ بِالۡمَعۡرُوۡفِ وَالنَّاهُوۡنَ عَنِ الۡمُنۡكَرِ وَالۡحٰــفِظُوۡنَ لِحُدُوۡدِ اللّٰه ِؕ وَبَشِّرِ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ ١١٢
(૧૧૨) તેઓ એવા છે જેઓ તૌબા કરનારા છે, બંદગી કરનારા છે, (અલ્લાહની) પ્રશંસા કરનારા છે, રોઝા રાખનારા છે, (અથવા સાચા માર્ગ પર મુસાફરી કરનારા), રુકૂઅ અને સિજદા કરનારા, સારી વાતોની નસીહત કરનારા અને બૂરી વાતોથી રોકનારા અને અલ્લાહના કાનૂનની રક્ષા કરનારા છે અને આવા ઈમાનવાળાઓને ખુશખબર સંભળાવી દો.[1]
[1] મતલબ એ છે કે સંપૂર્ણ ઈમાનવાળાઓ તે છે જેઓ કથની-કરનીમાં ઈસ્લામની નસીહતોનું ખૂબસૂરત દ્રષ્ટાંત હોય અને તે વસ્તુઓથી બચવાવાળા હોય જેનાથી અલ્લાહે રોકી દીધા છે અને અલ્લાહના હુકમોની નાફરમાની કરનારા ન હોય, આવા જ લોકો સંપૂર્ણ ઈમાનવાળા અને ખુશખબરના હકદાર છે.
مَا كَانَ لِلنَّبِىِّ وَالَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡاۤ اَنۡ يَّسۡتَغۡفِرُوۡا لِلۡمُشۡرِكِيۡنَ وَ لَوۡ كَانُوۡۤا اُولِىۡ قُرۡبٰى مِنۡۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمۡ اَنَّهُمۡ اَصۡحٰبُ الۡجَحِيۡمِ ١١٣
مَا كَانَ لِلنَّبِىِّ وَالَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡاۤ اَنۡ يَّسۡتَغۡفِرُوۡا لِلۡمُشۡرِكِيۡنَ وَ لَوۡ كَانُوۡۤا اُولِىۡ قُرۡبٰى مِنۡۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمۡ اَنَّهُمۡ اَصۡحٰبُ الۡجَحِيۡمِ ١١٣
(૧૧૩) પયગંબર અને બીજા ઈમાનવાળાઓને પરવાનગી નથી કે મૂર્તિપૂજકો માટે માફીની દુઆ કરે ભલેને તે સગાં કેમ ન હોય, એ હુકમને સ્પષ્ટ થઈ ગયા પછી કે આ લોકો જહન્નમમાં જશે.[1]
[1] તેનું વિસ્તૃત વર્ણન સહીહ બુખારીમાં આપેલું છે (સહીહ બુખારી, કિતાબુલ તફસીર સૂરઃતૌબા)
وَمَا كَانَ اسۡتِغۡفَارُ اِبۡرٰهِيۡمَ لِاَبِيۡهِ اِلَّا عَنۡ مَّوۡعِدَةٍ وَّعَدَهَاۤ اِيَّاهُ ۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهٗۤ اَنَّهٗ عَدُوٌّ لِّلّٰهِ تَبَرَّاَ مِنۡهُ ؕ اِنَّ اِبۡرٰهِيۡمَ لَاَوَّاهٌ حَلِيۡمٌ ١١٤
وَمَا كَانَ اسۡتِغۡفَارُ اِبۡرٰهِيۡمَ لِاَبِيۡهِ اِلَّا عَنۡ مَّوۡعِدَةٍ وَّعَدَهَاۤ اِيَّاهُ ۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهٗۤ اَنَّهٗ عَدُوٌّ لِّلّٰهِ تَبَرَّاَ مِنۡهُ ؕ اِنَّ اِبۡرٰهِيۡمَ لَاَوَّاهٌ حَلِيۡمٌ ١١٤
(૧૧૪) અને ઈબ્રાહીમની પોતાના પિતા માટે માફીની દુઆ કરવું એ ફક્ત તે વચનના કારણે હતુ જે તેમણે પોતાના પિતાને આપ્યુ હતું, પછી જયારે તેમના ઉપર એ વાત સ્પષ્ટ થઈ ગઈ કે તે અલ્લાહનો દુશ્મન છે, તો તે તેનાથી વિમુખ થઈ ગયા,[1] હકીકતમાં ઈબ્રાહીમ ઘણા નરમ દિલ અને સહન કરનારા હતા.
[1] હજરત ઈબ્રાહીમ પર જયારે આ વાત સ્પષ્ટ થઈ કે મારો પિતા અલ્લાહનો દુશ્મન છે અને જહન્નમમાં જનારો છે, તો તે તેમનાથી વિમુખ થઈ ગયા અને તેના પછી માફીની દુઆ ન કરી.
وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُـضِلَّ قَوۡمًۢا بَعۡدَ اِذۡ هَدٰٮهُمۡ حَتّٰى يُبَيِّنَ لَهُمۡ مَّا يَتَّقُوۡنَؕ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ١١٥
وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُـضِلَّ قَوۡمًۢا بَعۡدَ اِذۡ هَدٰٮهُمۡ حَتّٰى يُبَيِّنَ لَهُمۡ مَّا يَتَّقُوۡنَؕ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ١١٥
(૧૧૫) અને અલ્લાહ એવું નથી કરતો કે કોઈ કોમને હિદાયત આપ્યા પછી ભટકાવી દે, જ્યાં સુધી તે વાતોને સ્પષ્ટ રીતે ન બતાવી દે જેનાથી તેઓ બચે, બેશક અલ્લાહ દરેક વસ્તુને સારી રીતે જાણે છે.
اِنَّ اللّٰهَ لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِؕ يُحۡىٖ وَيُمِيۡتُؕ وَمَا لَـكُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰهِ مِنۡ وَّلِىٍّ وَّلَا نَصِيۡرٍ ١١٦
اِنَّ اللّٰهَ لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِؕ يُحۡىٖ وَيُمِيۡتُؕ وَمَا لَـكُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰهِ مِنۡ وَّلِىٍّ وَّلَا نَصِيۡرٍ ١١٦
(૧૧૬) બેશક અલ્લાહનું જ રાજ્ય છે આકાશોમાં અને ધરતીમાં, તે જ જીવાડે છે અને મારે છે, અને અલ્લાહ સિવાય તમારો ન કોઈ દોસ્ત છે ન કોઈ મદદગાર.
لَـقَدْ تَّابَ اللّٰهُ عَلَى النَّبِىِّ وَالۡمُهٰجِرِيۡنَ وَالۡاَنۡصَارِ الَّذِيۡنَ اتَّبَعُوۡهُ فِىۡ سَاعَةِ الۡعُسۡرَةِ مِنۡۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيۡغُ قُلُوۡبُ فَرِيۡقٍ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡؕ اِنَّهٗ بِهِمۡ رَءُوۡفٌ رَّحِيۡمٌۙ ١١٧
لَـقَدْ تَّابَ اللّٰهُ عَلَى النَّبِىِّ وَالۡمُهٰجِرِيۡنَ وَالۡاَنۡصَارِ الَّذِيۡنَ اتَّبَعُوۡهُ فِىۡ سَاعَةِ الۡعُسۡرَةِ مِنۡۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيۡغُ قُلُوۡبُ فَرِيۡقٍ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡؕ اِنَّهٗ بِهِمۡ رَءُوۡفٌ رَّحِيۡمٌۙ ١١٧
(૧૧૭) અલ્લાહ (તઆલા)એ પયગંબરની હાલત ઉપર ધ્યાન આપ્યુ અને મુહાજીરો તથા અન્સારોની હાલત ઉપર પણ, જેમણે આવી તંગી વખતે પણ પયગંબરનો સાથ આપ્યો,[1] તેના પછી કે તેમનામાંથી એક જૂથના દિલ ડામાડોળ થવા લાગ્યા હતા, પછી અલ્લાહે તેમની હાલત ઉપર દયા કરી, બેશક અલ્લાહ તે બધા ઉપર કૃપા અને દયા કરનાર છે.
[1] તબૂકની લડાઈના સફરને મુશ્કેલીનો સમય કહેવામાં આવ્યો, કેમકે એક તો સખત તડકો હતો, બીજુ પાક તૈયાર હતો, ત્રીજી સફર લાંબો હતો, અને ચોથું સાધનોની અછત હતી. એટલા માટે તેને (મુશ્કેલીનો સફર) કહેવાય છે.
وَّعَلَى الثَّلٰثَةِ الَّذِيۡنَ خُلِّفُوۡا ؕ حَتّٰۤى اِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ الۡاَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ اَنۡفُسُهُمۡ وَظَنُّوۡۤا اَنۡ لَّا مَلۡجَاَ مِنَ اللّٰهِ اِلَّاۤ اِلَيۡهِ ؕ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوۡبُوۡا ؕ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيۡمُ ١١٨
وَّعَلَى الثَّلٰثَةِ الَّذِيۡنَ خُلِّفُوۡا ؕ حَتّٰۤى اِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ الۡاَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ اَنۡفُسُهُمۡ وَظَنُّوۡۤا اَنۡ لَّا مَلۡجَاَ مِنَ اللّٰهِ اِلَّاۤ اِلَيۡهِ ؕ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوۡبُوۡا ؕ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيۡمُ ١١٨
(૧૧૮) અને ત્રણ વ્યક્તિઓની હાલત ઉપર પણ જેમનો મામલો સ્થગિત કરી દેવામાં આવ્યો હતો,[1] ત્યાં સુધી કે જ્યારે ધરતી પોતાની વિશાળતા છતાં તેમના માટે તંગ થવા લાગી, અને તેઓ પોતે પોતાના અસ્તિત્વથી તંગ આવી ગયા, અને તેમણે જાણી લીધું કે અલ્લાહ સિવાય કોઈ પનાહ નથી મળી શકતી એના સિવાય કે તેના તરફ પાછા ફરવામાં આવે, પછી તેમની હાલત પર દયા કરી, જેથી તેઓ ભવિષ્યમાં પણ તૌબા કરી શકે, બેશક અલ્લાહ (તઆલા) ઘણો તૌબા કબૂલ કરવાવાળો અને ઘણો દયાળુ છે. (ع-૧૪)
[1] (خُلِّفُوا) નો અર્થ એ છે જે (مُرْجَوْنَ) નો છે, એટલે કે જેમનો મામલો સ્થગિત કરવામાં આવ્યો હતો અને પચાસ દિવસ પછી તેમની તૌબા કબૂલ થઈ. આ ત્રણ સહાબા હતા કાઅબ બિન માલિક, મુરારહ બિન રબીઅ અને હિલાલ બિન ઉમૈયા, આ સાચા મુસલમાન હતા, આના પહેલા દરેક જિહાદમાં સામેલ હતા, આ લોકો તબૂકની લડાઈમાં સુસ્તીના કારણે સામેલ ન થઈ શક્યા, પછી તેમને તેમની ભૂલનો અહેસાસ થયો, વિચાર્યું કે એક ભૂલ તો થઈ ગઈ છે પરંતુ મુનાફિકોની જેમ હવે રસૂલુલ્લાહ (ﷺ) ની સામે જૂઠી દલીલ રજૂ કરીશું નહિ, એટલા માટે હાજર થઈને પોતાની ભૂલને સ્પષ્ટ રીતે કબૂલ કરી લીધી, અને તેની સજા માટે પોતે પોતાને રજૂ કરી દીધા, નબી (ﷺ) એ તેમના મામલાને અલ્લાહ પર છોડી દીધો કે તે તેમના વિશે કોઈ હુકમ ઉતારશે, પછી પણ તે મુદ્દતમાં આપ (ﷺ) એ સહાબા કિરામને આ ત્રણેયથી સંબંધ રાખવા ત્યાં સુધી કે વાતચિત કરવાથી પણ રોકી દીધા અને ચાલીસ રાતો પછી તેમને હુકમ આપ્યો કે તેઓ પોતાની પત્નીઓથી પણ દૂર રહે, અંતે પત્નીઓથી પણ જુદાઈ થઈ ગઈ અને દસ દિવસ પસાર થયા પછી તૌબા કબૂલ કરી લેવામાં આવી, અને આ આયત ઉતરી, આ ઘટનાની વિસ્તૃત જાણકારી હજરત કાઅબ બિન માલિકના કથનના જરીએ હદીસમાં છે. (જુઓ સહીહ બુખારી, કિતાબુલ મગાઝી, બાબ ગઝવ તબૂક, કિતાબુત તૌબા, બાબ હદીસ તૌબતે કાઅબ બિન માલિક)
Page updated
Google Sites
Report abuse