Embedded Files
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
અલ્લાહના નામથી શરૂ કરુ છું જે અત્યંત કૃપાળુ અને દયાળુ છે.
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِۚ وَهُوَ الۡعَزِيۡزُ الۡحَكِيۡمُ ١
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِۚ وَهُوَ الۡعَزِيۡزُ الۡحَكِيۡمُ ١
(૧) આકાશો અને ધરતીમાં જે કંઈ છે (બધા જ) અલ્લાહની તસ્બીહ કરી રહ્યા છે અને તે શક્તિશાળી, હિકમતવાળો છે.
لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِۚ يُحۡىٖ وَيُمِيۡتُۚ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىۡءٍ قَدِيۡرٌ ٢
لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِۚ يُحۡىٖ وَيُمِيۡتُۚ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىۡءٍ قَدِيۡرٌ ٢
(૨) આકાશો અને ધરતીનું રાજય તેનું જ છે, તે જ જીવન આપે છે અને મૃત્યુ પણ, અને બધી જ વસ્તુ પર સામર્થ્ય (કુદરત) ધરાવે છે.
هُوَ الۡاَوَّلُ وَالۡاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالۡبَاطِنُۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ٣
هُوَ الۡاَوَّلُ وَالۡاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالۡبَاطِنُۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ٣
(૩) તે જ પહેલો છે અને તે જ છેલ્લો, તે જ જાહેર છે અને તે જ છુપાયેલ[1] (ગુપ્ત), અને તે જ દરેક વસ્તુને સારી રીતે જાણનાર છે.
[1] તે જ પહેલો છે એટલા માટે કે તેના પહેલા કોઈ ન હતું, તે જ આખરી (છેલ્લો) છે, જેના પછી કોઈ વસ્તુ નહીં હોય, તે જ જાહેર છે, એટલે બધા પર પ્રભુત્વશાળી છે. તેના પર કોઈ પ્રભુત્વ નથી રાખતો, તે જ છૂપો છે, એટલે કે બધી જ છૂપી વાતો ફક્ત તે જ જાણે છે, અથવા લોકોની આંખો અને બુદ્ધિઓથી છૂપી છે. (ફતહુલ કદીર)
هُوَ الَّذِىۡ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضَ فِىۡ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسۡتَوٰى عَلَى الۡعَرۡشِؕ يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِى الۡاَرۡضِ وَمَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَمَا يَنۡزِلُ مِنَ السَّمَآءِ وَمَا يَعۡرُجُ فِيۡهَاؕ وَهُوَ مَعَكُمۡ اَيۡنَ مَا كُنۡتُمۡؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ بَصِيۡرٌ ٤
هُوَ الَّذِىۡ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضَ فِىۡ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسۡتَوٰى عَلَى الۡعَرۡشِؕ يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِى الۡاَرۡضِ وَمَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَمَا يَنۡزِلُ مِنَ السَّمَآءِ وَمَا يَعۡرُجُ فِيۡهَاؕ وَهُوَ مَعَكُمۡ اَيۡنَ مَا كُنۡتُمۡؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ بَصِيۡرٌ ٤
(૪) તે જ છે જેણે આકાશો અને ધરતીને છ દિવસમાં બનાવ્યા, પછી અર્શ પર કાયમ થયો, તે (સારી રીતે)જાણે છે તે વસ્તુને જે ધરતીમાં દાખલ થાય છે અને તેમાંથી નીકળે અને જે આકાશમાંથી નીચે ઉતરે અને જે કંઈ તેના પર ચઢીને તેમાં જાય, અને તમે જ્યાં પણ હોવ તે તમારા સાથે જ છે[1] અને જે કંઈ પણ તમે કરી રહ્યા છો તેને અલ્લાહ જોઈ રહ્યો છે.
[1] એટલે તમે પાણીમાં હોવ કે જમીનમાં, રાત હોય કે દિવસ, ઘરમાં હોવ કે જંગલમાં, દરેક જગ્યા પર દરેક સમયને પોતાના જ્ઞાન (ઈલ્મ) અને કુદરતના આધાર પર તમારા સાથે છે, એટલે કે તમારા એક-એક કર્મને જુએ છે, તમારી એક-એક વાતને જાણે છે અને સાંભળે છે. આ જ વિષય સૂર: હુદ-3, સૂરઃ રઆદ-10 અને બીજી આયતોમાં પણ વર્ણન કરવામાં આવ્યો છે.
لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِؕ وَاِلَى اللّٰهِ تُرۡجَعُ الۡاُمُوۡرُ ٥
لَهٗ مُلۡكُ السَّمٰوٰتِ وَالۡاَرۡضِؕ وَاِلَى اللّٰهِ تُرۡجَعُ الۡاُمُوۡرُ ٥
(૫) આકાશો અને ધરતીનું રાજ્ય તેનું જ છે, અને બધા જ કામ તેના તરફ રજૂ કરવામાં આવે છે.
يُوۡلِجُ الَّيۡلَ فِى النَّهَارِ وَيُوۡلِجُ النَّهَارَ فِى الَّيۡلِؕ وَهُوَ عَلِيۡمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوۡرِ ٦
يُوۡلِجُ الَّيۡلَ فِى النَّهَارِ وَيُوۡلِجُ النَّهَارَ فِى الَّيۡلِؕ وَهُوَ عَلِيۡمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوۡرِ ٦
(૬) તે જ રાત્રીને દિવસમાં દાખલ કરે છે અને તે જ દિવસને રાત્રીમાં દાખલ કરે છે, અને દિલોમાં છૂપાયેલ વાતોનું તે સંપૂર્ણ જ્ઞાન ધરાવે છે.
اٰمِنُوۡا بِاللّٰهِ وَرَسُوۡلِهٖ وَاَنۡفِقُوۡا مِمَّا جَعَلَـكُمۡ مُّسۡتَخۡلَفِيۡنَ فِيۡهِؕ فَالَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا مِنۡكُمۡ وَاَنۡفَقُوۡا لَهُمۡ اَجۡرٌ كَبِيۡرٌ ٧
اٰمِنُوۡا بِاللّٰهِ وَرَسُوۡلِهٖ وَاَنۡفِقُوۡا مِمَّا جَعَلَـكُمۡ مُّسۡتَخۡلَفِيۡنَ فِيۡهِؕ فَالَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا مِنۡكُمۡ وَاَنۡفَقُوۡا لَهُمۡ اَجۡرٌ كَبِيۡرٌ ٧
(૭) અલ્લાહ પર અને તેના રસુલ પર ઈમાન લાઓ અને તે માલમાંથી ખર્ચ કરો જેમાં અલ્લાહે તમને (બીજાના) વારસદાર બનાવ્યા છે,[1] તો તમારામાંથી જે કોઈ ઈમાન લાવે અને ખર્ચ કરે તેમને ખૂબ જ મોટો બદલો મળશે.
[1] એટલે કે આ માલ આનાથી પહેલા કોઈ બીજાની પાસે હતો, આમાં એ વાત તરફ ઈશારો છે કે તમારા પાસે પણ આ ધન નહીં રહે, બીજા તેના વારસદાર બનશે, જો તમે એને અલ્લાહના માર્ગમાં ખર્ચ ન કર્યો તો પછી તેના વારસદાર તેને અલ્લાહના માર્ગમાં ખર્ચ કરીને તમારાથી વધુ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત કરી શકે છે અને જો તે નાફરમાની માં ખર્ચ કરશે તો તમે પણ મદદ કરવાના અપરાધમાં પકડાઈ જશો.
وَمَا لَـكُمۡ لَا تُؤۡمِنُوۡنَ بِاللّٰهِۚ وَالرَّسُوۡلُ يَدۡعُوۡكُمۡ لِتُؤۡمِنُوۡا بِرَبِّكُمۡ وَقَدۡ اَخَذَ مِيۡثَاقَكُمۡ اِنۡ كُنۡتُمۡ مُّؤۡمِنِيۡنَ ٨
وَمَا لَـكُمۡ لَا تُؤۡمِنُوۡنَ بِاللّٰهِۚ وَالرَّسُوۡلُ يَدۡعُوۡكُمۡ لِتُؤۡمِنُوۡا بِرَبِّكُمۡ وَقَدۡ اَخَذَ مِيۡثَاقَكُمۡ اِنۡ كُنۡتُمۡ مُّؤۡمِنِيۡنَ ٨
(૮) તમે અલ્લાહ પર ઈમાન કેમ નથી લાવતા ? જ્યારે કે રસુલ પોતે તમને અલ્લાહ પર ઈમાન લાવવા માટે આમંત્રણ આપી રહ્યા છે અને જો તમે ઈમાનવાળા છો તો તે તમારાથી પાકો વાયદો પણ લઈ ચૂક્યો છે.
هُوَ الَّذِىۡ يُنَزِّلُ عَلٰى عَبۡدِهٖۤ اٰيٰتٍۭ بَيِّنٰتٍ لِّيُخۡرِجَكُمۡ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوۡرِؕ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمۡ لَرَءُوۡفٌ رَّحِيۡمٌ ٩
هُوَ الَّذِىۡ يُنَزِّلُ عَلٰى عَبۡدِهٖۤ اٰيٰتٍۭ بَيِّنٰتٍ لِّيُخۡرِجَكُمۡ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوۡرِؕ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمۡ لَرَءُوۡفٌ رَّحِيۡمٌ ٩
(૯) તે (અલ્લાહ) જ છે જે પોતાના બંદા પર સ્પષ્ટ આયતો મોકલે છે જેથી તે તમને અંધકારમાંથી પ્રકાશ તરફ લઈ જાય, બેશક અલ્લાહ (તઆલા) તમારા પર માયાળુ અને દયાળુ છે.
وَ مَا لَـكُمۡ اَلَّا تُنۡفِقُوۡا فِىۡ سَبِيۡلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ مِيۡـرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِؕ لَا يَسۡتَوِىۡ مِنۡكُمۡ مَّنۡ اَنۡفَقَ مِنۡ قَبۡلِ الۡفَتۡحِ وَقَاتَلَ ؕ اُولٰٓٮِٕكَ اَعۡظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِيۡنَ اَنۡفَقُوۡا مِنۡۢ بَعۡدُ وَقَاتَلُوۡا ؕ وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الۡحُسۡنٰىؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ خَبِيۡرٌ ١٠
وَ مَا لَـكُمۡ اَلَّا تُنۡفِقُوۡا فِىۡ سَبِيۡلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ مِيۡـرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَ الۡاَرۡضِؕ لَا يَسۡتَوِىۡ مِنۡكُمۡ مَّنۡ اَنۡفَقَ مِنۡ قَبۡلِ الۡفَتۡحِ وَقَاتَلَ ؕ اُولٰٓٮِٕكَ اَعۡظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِيۡنَ اَنۡفَقُوۡا مِنۡۢ بَعۡدُ وَقَاتَلُوۡا ؕ وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الۡحُسۡنٰىؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ خَبِيۡرٌ ١٠
(૧૦) અને તમને શું થઈ ગયું છે કે તમે અલ્લાહના માર્ગમાં ખર્ચ નથી કરતા ? હકીકતમાં આકાશો અને ધરતીની (બધી) મિલ્કત (વસ્તુઓ)નો માલિક (એકલો) અલ્લાહ જ છે તમારામાંથી જે લોકોએ (મક્કાના) વિજય પહેલા અલ્લાહના માર્ગમાં જે કંઈ પણ આપ્યું છે અને જિહાદ કર્યો છે તેઓ (બીજાના) બરાબર નથી,[1] પરંતુ તેમનાથી ખૂબ ઊંચા દરજ્જા પર છે જેમણે વિજય પછી દાન કર્યું અને જિહાદ કર્યો. હા, ભલાઈનો વાયદો તો અલ્લાહ (તઆલા) નો તે બધાથી જ છે,[2] અને જે કંઈ તમે (લોકો) કરી રહ્યા છો તેને અલ્લાહ જાણે છે. (ع-૧)
[1] વિજયથી આશય વધુ પડતા વ્યાખ્યાકારોની નજીક મક્કાનો વિજય છે. કેટલાકે હુદૈબિયાની સુલેહને ખુલ્લો વિજય માન્યો છે, જે પણ હોય, સુલેહ હુદૈબિયા કે મક્કાના વિજય પહેલા મુસલમાનો સંખ્યા અને તાકાતમાં ઓછા હતા અને મુસલમાનોની આર્થિક સ્થિતિ પણ ખૂબજ કમજોર હતી. આવી સ્થિતિમાં અલ્લાહના માર્ગમાં ખર્ચ કરવું અને જિહાદમાં ભાગ લેવું ખૂબજ સખત અને ખૂબ હિંમતનું કામ હતું, જયારે કે મક્કાના વિજય પછી આ હાલત બદલાઈ ગઈ. મુસલમાનો તાકાત અને સંખ્યામાં પણ વધતા ચાલ્યા ગયા અને તેમની આર્થિક સ્થિતિ પણ પહેલાથી વધુ સારી થઈ ગઈ, આમાં અલ્લાહ તઆલાએ બંને જમાનાના મુસલમાનો વિશે ફરમાવ્યું કે આ બંને નેકી (પૂણ્ય)માં બરાબર નથી થઈ શકતા.
[2] આમાં સ્પષ્ટ કરી દીધું કે સહાબા (રઝી) ની વચ્ચે પ્રતિષ્ઠા અને દરજજામાં ફરક જરૂર છે પરંતુ દરજ્જામાં ફરકનો અર્થ એ નથી કે પછીથી મુસલમાન થવાવાળા સહાબા (રઝી) ઈમાન અને નૈતિકતામાં ઉતરતી કક્ષાના હતા, જેમકે કેટલાક લોકો હજરત મઆવિયા (રઝી) અને તેમના પિતા અને બીજા એવા જ પ્રતિષ્ઠિત સહાબાના વિશે ખરાબ વાણી અથવા તેમને 'તુલ્કા' કહીને તેમનું અપમાન કરે છે. નબી (ﷺ) એ બધાજ સહાબા વિશે ફમાવ્યું કે (لا تَسُبُّوا أَصْحَابِي) “મારા સહાબાઓને અપશબ્દ (ખરાબ શબ્દો)ન કહો, સોગંદ છે તે શક્તિના (જાતના) જેના હાથમાં મારી જાન (પ્રાણ) છે જો તમારામાંથી કોઈ ઉહદ પહાડ જેટલું સોનું પણ અલ્લાહની રાહમાં ખર્ચ કરે, તો તે મારા સહાબાના એક મુદ્દ અથવા અડધા મુદ્દ (વજન)ના બરાબર પણ નથી.” (સહીહ બુખારી, મુસ્લિમ, કિતાબુ ફઝાએલિસ સહાબા)
[2] આમાં સ્પષ્ટ કરી દીધું કે સહાબા (રઝી) ની વચ્ચે પ્રતિષ્ઠા અને દરજજામાં ફરક જરૂર છે પરંતુ દરજ્જામાં ફરકનો અર્થ એ નથી કે પછીથી મુસલમાન થવાવાળા સહાબા (રઝી) ઈમાન અને નૈતિકતામાં ઉતરતી કક્ષાના હતા, જેમકે કેટલાક લોકો હજરત મઆવિયા (રઝી) અને તેમના પિતા અને બીજા એવા જ પ્રતિષ્ઠિત સહાબાના વિશે ખરાબ વાણી અથવા તેમને 'તુલ્કા' કહીને તેમનું અપમાન કરે છે. નબી (ﷺ) એ બધાજ સહાબા વિશે ફમાવ્યું કે (لا تَسُبُّوا أَصْحَابِي) “મારા સહાબાઓને અપશબ્દ (ખરાબ શબ્દો)ન કહો, સોગંદ છે તે શક્તિના (જાતના) જેના હાથમાં મારી જાન (પ્રાણ) છે જો તમારામાંથી કોઈ ઉહદ પહાડ જેટલું સોનું પણ અલ્લાહની રાહમાં ખર્ચ કરે, તો તે મારા સહાબાના એક મુદ્દ અથવા અડધા મુદ્દ (વજન)ના બરાબર પણ નથી.” (સહીહ બુખારી, મુસ્લિમ, કિતાબુ ફઝાએલિસ સહાબા)
Page updated
Google Sites
Report abuse