Embedded Files
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
અલ્લાહના નામથી શરૂ કરુ છું જે અત્યંત કૃપાળુ અને દયાળુ છે.
يَسۡـــَٔلُوۡنَكَ عَنِ الۡاَنۡفَالِ ؕ قُلِ الۡاَنۡفَالُ لِلّٰهِ وَالرَّسُوۡلِ ۚ فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَصۡلِحُوۡا ذَاتَ بَيۡنِكُمۡ وَاَطِيۡعُوا اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗۤ اِنۡ كُنۡتُمۡ مُّؤۡمِنِيۡنَ ١
يَسۡـــَٔلُوۡنَكَ عَنِ الۡاَنۡفَالِ ؕ قُلِ الۡاَنۡفَالُ لِلّٰهِ وَالرَّسُوۡلِ ۚ فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَصۡلِحُوۡا ذَاتَ بَيۡنِكُمۡ وَاَطِيۡعُوا اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗۤ اِنۡ كُنۡتُمۡ مُّؤۡمِنِيۡنَ ١
(૧) આ લોકો તમને યુધ્ધમાં પ્રાપ્ત થયેલ માલ વિશે પૂછે છે,[1] તમે કહી દો કે યુધ્ધમાં પ્રાપ્ત થયેલ માલ અલ્લાહનો છે અને તેના રસૂલનો છે એટલા માટે તમે અલ્લાહથી ડરો અને પોતાના પરસ્પરના સંબંધોને સુધારો અને અલ્લાહ (તઆલા) અને તેના રસૂલના આદેશોનું પાલન કરો જો તમે ઈમાનવાળા છો.[2]
[1] (أنفل) એ (نفل) નું બહુવચન છે. જેનો મતલબ છે વધારે. આ તે માલે ગનીમતને કહેવામાં આવે છે જે કાફિરો સાથેના યુધ્ધમાં હાથમાં આવે.તેને અન્ફાલ એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે તે એ વસ્તુઓમાંથી છે જે પહેલાની ઉમ્મતોના માટે હરામ હતી, એટલે કે મુસલમાનો માટે આ એક વધારાની વસ્તુ જાઈઝ કરવામાં આવી છે અથવા એટલા માટે કે આ જિહાદના બદલાથી (જે આખિરતમાં મળશે) એક વધારાની વસ્તુ છે જે ઘણી વખતે દુનિયામાં જ મળી જાય છે.
[2] اس کا مطلب یہ ہوا کہ مذکورہ تینوں باتوں پر عمل کے بغیر ایمان مکمل نہیں۔ اس سے تقویٰ، اصلاح ذات البین اور اللہ اور رسول کی اطاعت کی اہمیت واضح ہے۔ خاص طور پر مال غنیمت کی تقسیم میں ان تینوں امور پر عمل نہایت ضروری ہے۔ کیونکہ مال کی تقسیم میں باہمی فساد کا بھی شدید اندیشہ رہتا ہے، اس کے علاج کے لیے اصلاح ذات البین پر زور دیا۔ ہیراپھیری اور خیانت کا بھی امکاں رہتا ہے اس کے لیے تقویٰ کا حکم دیا۔ اس کے باوجود بھی کوئی کوتاہی ہو جائے تو اس کا حل اللہ اور رسول کی اطاعت میں مضمر ہے۔
[2] اس کا مطلب یہ ہوا کہ مذکورہ تینوں باتوں پر عمل کے بغیر ایمان مکمل نہیں۔ اس سے تقویٰ، اصلاح ذات البین اور اللہ اور رسول کی اطاعت کی اہمیت واضح ہے۔ خاص طور پر مال غنیمت کی تقسیم میں ان تینوں امور پر عمل نہایت ضروری ہے۔ کیونکہ مال کی تقسیم میں باہمی فساد کا بھی شدید اندیشہ رہتا ہے، اس کے علاج کے لیے اصلاح ذات البین پر زور دیا۔ ہیراپھیری اور خیانت کا بھی امکاں رہتا ہے اس کے لیے تقویٰ کا حکم دیا۔ اس کے باوجود بھی کوئی کوتاہی ہو جائے تو اس کا حل اللہ اور رسول کی اطاعت میں مضمر ہے۔
اِنَّمَا الۡمُؤۡمِنُوۡنَ الَّذِيۡنَ اِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَجِلَتۡ قُلُوۡبُهُمۡ وَاِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ اٰيٰتُهٗ زَادَتۡهُمۡ اِيۡمَانًا وَّعَلٰى رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُوۡنَ ۖ ۚ ٢
اِنَّمَا الۡمُؤۡمِنُوۡنَ الَّذِيۡنَ اِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَجِلَتۡ قُلُوۡبُهُمۡ وَاِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ اٰيٰتُهٗ زَادَتۡهُمۡ اِيۡمَانًا وَّعَلٰى رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُوۡنَ ۖ ۚ ٢
(૨) બસ ઈમાનવાળા જ એવા હોય છે કે જ્યારે અલ્લાહ (તઆલા)નું વર્ણન કરવામાં આવે તો તેમના દિલ ધ્રુજી ઊઠે છે અને જ્યારે અલ્લાહની આયતો તેમને પઢીને સંભળાવવામાં આવે છે તો તે આયતો તેમના ઈમાનમાં વધારો કરે છે અને તે લોકો પોતાના રબ ઉપર ભરોસો કરે છે.[1]
[1] આ આયતમાં ઈમાનવાળાના ચાર સદ્ગુણોનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. (1) તેઓ અલ્લાહ અને તેના રસૂલ (ﷺ) હુકમોનું પાલન કરે છે ન કે ફક્ત અલ્લાહના એટલે કે કુરઆનના, (2) અલ્લાહનું વર્ણન સાંભળી તેની બડાઈ અને મહાનતાની અસરથી તેમના દિલ ધ્રુજી ઉઠે છે, (3) કુરઆન પઢવાથી તેમના ઈમાનમાં વધારો થાય છે, (4) તેઓ પોતાના રબ ઉપર ભરોસો કરે છે, તવક્કલનો અર્થ જાહેરી સાધનો (અસ્બાબ)ને અપનાવવા છતાં અલ્લાહ ઉપર ભરોસો કરે, એટલે કે જાહેરી સાધનોથી મોઢું ફેરવતા નથી, કેમકે તેને અપનાવવા માટે અલ્લાહે હુકમ કર્યો છે.
الَّذِيۡنَ يُقِيۡمُوۡنَ الصَّلٰوةَ وَمِمَّا رَزَقۡنٰهُمۡ يُنۡفِقُوۡنَؕ ٣
الَّذِيۡنَ يُقِيۡمُوۡنَ الصَّلٰوةَ وَمِمَّا رَزَقۡنٰهُمۡ يُنۡفِقُوۡنَؕ ٣
(૩) તે જેઓ નમાઝ પાબંદીથી પઢે છે અને જે કંઈ તેમને આપ્યુ છે તેમાંથી ખર્ચ કરે છે.
اُولٰۤٮِٕكَ هُمُ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ حَقًّا ؕ لَهُمۡ دَرَجٰتٌ عِنۡدَ رَبِّهِمۡ وَمَغۡفِرَةٌ وَّرِزۡقٌ كَرِيۡمٌۚ ٤
اُولٰۤٮِٕكَ هُمُ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ حَقًّا ؕ لَهُمۡ دَرَجٰتٌ عِنۡدَ رَبِّهِمۡ وَمَغۡفِرَةٌ وَّرِزۡقٌ كَرِيۡمٌۚ ٤
(૪) સાચા ઈમાનવાળા લોકો આ જ છે તેમના માટે તેમના રબ પાસે ઊંચા દરજ્જાઓ અને માફી અને ઈજ્જતની રોજી છે.
كَمَاۤ اَخۡرَجَكَ رَبُّكَ مِنۡۢ بَيۡتِكَ بِالۡحَـقِّ{ص} وَاِنَّ فَرِيۡقًا مِّنَ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ لَـكٰرِهُوۡنَۙ ٥
كَمَاۤ اَخۡرَجَكَ رَبُّكَ مِنۡۢ بَيۡتِكَ بِالۡحَـقِّ{ص} وَاِنَّ فَرِيۡقًا مِّنَ الۡمُؤۡمِنِيۡنَ لَـكٰرِهُوۡنَۙ ٥
(૫) જેવી રીતે તમારા રબે સત્ય સાથે તમારા ઘરમાંથી તમને નીકાળ્યા, અને મુસલમાનોનું એક જૂથ તેને કઠીન સમજતુ હતું.
يُجَادِلُوۡنَكَ فِى الۡحَـقِّ بَعۡدَ مَا تَبَيَّنَ كَاَنَّمَا يُسَاقُوۡنَ اِلَى الۡمَوۡتِ وَهُمۡ يَنۡظُرُوۡنَؕ ٦
يُجَادِلُوۡنَكَ فِى الۡحَـقِّ بَعۡدَ مَا تَبَيَّنَ كَاَنَّمَا يُسَاقُوۡنَ اِلَى الۡمَوۡتِ وَهُمۡ يَنۡظُرُوۡنَؕ ٦
(૬) તે સ્પષ્ટ થઈ ગયા પછી સત્યની બાબતમાં તેઓ તમારા સાથે ઝઘડી રહ્યા હતા, જાણે કે તેઓ મૃત્યુ તરફ હંકારવામાં આવી રહ્યા હોય અને (તેને) જોઈ રહ્યા હોય.
وَاِذۡ يَعِدُكُمُ اللّٰهُ اِحۡدَى الطَّآٮِٕفَتَيۡنِ اَنَّهَا لَـكُمۡ وَتَوَدُّوۡنَ اَنَّ غَيۡرَ ذَاتِ الشَّوۡكَةِ تَكُوۡنُ لَـكُمۡ وَيُرِيۡدُ اللّٰهُ اَنۡ يُّحِقَّ الۡحَـقَّ بِكَلِمٰتِهٖ وَيَقۡطَعَ دَابِرَ الۡـكٰفِرِيۡنَۙ ٧
وَاِذۡ يَعِدُكُمُ اللّٰهُ اِحۡدَى الطَّآٮِٕفَتَيۡنِ اَنَّهَا لَـكُمۡ وَتَوَدُّوۡنَ اَنَّ غَيۡرَ ذَاتِ الشَّوۡكَةِ تَكُوۡنُ لَـكُمۡ وَيُرِيۡدُ اللّٰهُ اَنۡ يُّحِقَّ الۡحَـقَّ بِكَلِمٰتِهٖ وَيَقۡطَعَ دَابِرَ الۡـكٰفِرِيۡنَۙ ٧
(૭) અને તમે લોકો તે સમયને યાદ કરો કે જ્યારે અલ્લાહ તમારા સાથે તે બે જૂથોમાંથી એકનો વાયદો કરી રહ્યો હતો કે તે તમારા હાથમાં આવી જશે, અને તમે તે આશાએ હતા કે વગર હથિયારવાળું જૂથ તમારા હાથમાં આવી જાય,[1] અને અલ્લાહ (તઆલા)ની મરજી એ હતી કે પોતાના હુકમથી સત્યને સત્ય હોવું સાબિત કરી દે અને તે કાફિરોની જડ કાપી નાખે.
[1] એટલે કાં તો તમને વેપારી કાફલો મળી જશે જેનાથી તમને લડાઈ કર્યા વગર ઘણો બધો માલ સામાન મળી જશે, બીજી હાલતમાં કુરૈશની સેનાથી તમારો મુકાબલો થશે અને તમારો વિજય થશે અને યુધ્ધમાં માલ સામાન પણ મળશે.
لِيُحِقَّ الۡحَـقَّ وَيُبۡطِلَ الۡبَاطِلَ وَلَوۡ كَرِهَ الۡمُجۡرِمُوۡنَۚ ٨
لِيُحِقَّ الۡحَـقَّ وَيُبۡطِلَ الۡبَاطِلَ وَلَوۡ كَرِهَ الۡمُجۡرِمُوۡنَۚ ٨
(૮) જેથી સત્ય, સત્ય થઈને રહે અને જૂઠ, જૂઠ થઈને રહે, ભલેને આ અપરાધીઓને પસંદ ન હોય.
اِذۡ تَسۡتَغِيۡثُوۡنَ رَبَّكُمۡ فَاسۡتَجَابَ لَـكُمۡ اَنِّىۡ مُمِدُّكُمۡ بِاَلۡفٍ مِّنَ الۡمَلٰۤٮِٕكَةِ مُرۡدِفِيۡنَ ٩
اِذۡ تَسۡتَغِيۡثُوۡنَ رَبَّكُمۡ فَاسۡتَجَابَ لَـكُمۡ اَنِّىۡ مُمِدُّكُمۡ بِاَلۡفٍ مِّنَ الۡمَلٰۤٮِٕكَةِ مُرۡدِفِيۡنَ ٩
(૯) તે સમયને યાદ કરો જ્યારે કે તમે પોતાના રબથી દુઆ કરી રહ્યા હતા, પછી અલ્લાહ (તઆલા)એ તમારી સાંભળી લીધી કે હું તમને એક હજાર ફરિશ્તાઓથી મદદ કરીશ જે એક પછી એક આવશે.[1]
[1] આ યુધ્ધમાં મુસલમાનોની સંખ્યા 313 હતી. જયારે કે કાફિરો તેમનાથી ત્રણ ગણા (લગભગ એક હજાર) હતા, પછી મુસલમાનો ખાલી હાથે અને હથિયાર વગર હતા. આવી સ્થિતિમાં મુસલમાનોનો સહારો ફક્ત અલ્લાહની જ તાકાતનો હતો જેથી તેઓ રડી રડીને વિનંતી કરી રહ્યા હતા, નબી કરીમ (ﷺ) પોતે પણ એક તંબુમાં આજીજીમાં તલ્લીન હતા. (સહીહ બુખારી, કિતાબુલ મગાઝી) એટલા માટે અલ્લાહ તઆલાએ દુઆઓ કબૂલ કરી અને એક હજાર ફરિશ્તાઓ એક પછી એક લગાતાર મુસલમાનોની મદદ માટે આવી ગયા.
وَمَا جَعَلَهُ اللّٰهُ اِلَّا بُشۡرٰى وَلِتَطۡمَٮِٕنَّ بِهٖ قُلُوۡبُكُمۡۚ وَمَا النَّصۡرُ اِلَّا مِنۡ عِنۡدِ اللّٰهِؕ اِنَّ اللّٰهَ عَزِيۡزٌ حَكِيۡمٌ ١٠ع
وَمَا جَعَلَهُ اللّٰهُ اِلَّا بُشۡرٰى وَلِتَطۡمَٮِٕنَّ بِهٖ قُلُوۡبُكُمۡۚ وَمَا النَّصۡرُ اِلَّا مِنۡ عِنۡدِ اللّٰهِؕ اِنَّ اللّٰهَ عَزِيۡزٌ حَكِيۡمٌ ١٠ع
(૧૦) અને અલ્લાહ (તઆલા)એ આ મદદ ફક્ત એ કારણે કરી કે તમારા માટે ખુશખબર હોય અને તમારા દિલોને શાંતિ પ્રાપ્ત થઈ જાય, અને મદદ ફક્ત અલ્લાહ તરફથી જ આવે છે,[1] બેશક અલ્લાહ ઘણો તાકાતવાળો અને હિકમતવાળો છે. (ع-૧)
[1] એટલે કે ફરિશ્તાઓનું ઉતરવું તો ફક્ત ખુશખબર અને તમારા દિલોની શાંતિ માટે હતું, પરંતુ અસલ મદદ તો અલ્લાહના તરફથી હતી, જે ફરિશ્તાઓ વગર પણ તમારી મદદ કરી શકતો હતો, આનાથી એમ સમજવું પણ જાઈઝ તથી કે ફરિશ્તાઓએ યુધ્ધમાં ભાગ નથી લીધો, હદીસોથી માલૂમ પડે છે કે યુધ્ધમાં ફરિશ્તાઓએ ભાગ લીધો અને ઘણા કાફિરોને કતલ પણ કર્યા. (સહીહ બુખારી અને સહીહ મુસ્લિમ, કિતાબુલ મગાઝી વ ફઝાઈલ અસ્સહાબા)
Page updated
Google Sites
Report abuse