Embedded Files
يٰۤـاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوا اذۡكُرُوۡا نِعۡمَةَ اللّٰهِ عَلَيۡكُمۡ اِذۡ جَآءَتۡكُمۡ جُنُوۡدٌ فَاَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيۡحًا وَّجُنُوۡدًا لَّمۡ تَرَوۡهَا ؕ وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ بَصِيۡرًا ۚ ٩
يٰۤـاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوا اذۡكُرُوۡا نِعۡمَةَ اللّٰهِ عَلَيۡكُمۡ اِذۡ جَآءَتۡكُمۡ جُنُوۡدٌ فَاَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيۡحًا وَّجُنُوۡدًا لَّمۡ تَرَوۡهَا ؕ وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ بَصِيۡرًا ۚ ٩
(૯) હે ઈમાનવાળાઓ! અલ્લાહે જે ઉપકાર તમારા ઉપર કર્યા છે તેને યાદ કરો જ્યારે કે તમારો સામનો કરવા માટે સેનાઓ પર સેનાઓ ચઢી આવી પછી અમે તેમના ઉપર સખત આંધી અને એવી સેના મોકલી જેને તમે જોઈ જ નથી,[1] અને અલ્લાહ (તઆલા) તે બધું જ જુએ છે જે કંઈ તમે કરો છો.
[1] આ આયતમાં અહઝાબની લડાઈની ટૂંકી જાણકારી છે જે 5 હિજરીમાં બની, અને અહઝાબ એટલા માટે કહે છે કે આ સમયે ઈસ્લામના તમામ દુશ્મનો ભેગા થઈ મુસલમાનોના કેનદ્ર મદીના પર હુમલો કરવા માટે આવ્યા. એટલા માટે મુસલમાનોએ મદીનાના બચાવ માટે મદીના તરફ ખન્દક (ખાઈ) ખોદી હતી, જેથી દુશ્મન મદીનાની અંદર આવી ન શકે.
اِذۡ جَآءُوۡكُمۡ مِّنۡ فَوۡقِكُمۡ وَمِنۡ اَسۡفَلَ مِنۡكُمۡ وَاِذۡ زَاغَتِ الۡاَبۡصَارُ وَبَلَغَتِ الۡقُلُوۡبُ الۡحَـنَـاجِرَ وَتَظُنُّوۡنَ بِاللّٰهِ الظُّنُوۡنَا ؕ ١٠
اِذۡ جَآءُوۡكُمۡ مِّنۡ فَوۡقِكُمۡ وَمِنۡ اَسۡفَلَ مِنۡكُمۡ وَاِذۡ زَاغَتِ الۡاَبۡصَارُ وَبَلَغَتِ الۡقُلُوۡبُ الۡحَـنَـاجِرَ وَتَظُنُّوۡنَ بِاللّٰهِ الظُّنُوۡنَا ؕ ١٠
(૧૦) જ્યારે કે (દુશ્મન) તમારા ઉપરથી અને નીચેથી આવી ગયા,[1] અને જ્યારે આંખો પથરાઈ ગઈ અને કાળજા મોઢે આવી ગયા, અને તમે અલ્લાહના વિશે જુદા-જુદા વિચારો કરવા લાગ્યા.[2]
[1] આનાથી આશય એ છે કે દરેક બાજુથી દુશ્મન આવી ગયા અથવા ઉપરથી આશય ગુત્ફાન હવાજિન અને બીજા નજદના મૂર્તિપૂજકો છે અને નીચે તરફથી કુરેશ અને તેના સાથીઓ અને સહયોગીઓ છે.
[2] આ મુસલમાનોની તે હાલતનું વર્ણન છે જેનાથી તેઓ તે સમયે પરેશાન હતા.
[2] આ મુસલમાનોની તે હાલતનું વર્ણન છે જેનાથી તેઓ તે સમયે પરેશાન હતા.
هُنَالِكَ ابۡتُلِىَ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ وَزُلۡزِلُوۡا زِلۡزَالًا شَدِيۡدًا ١١
هُنَالِكَ ابۡتُلِىَ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ وَزُلۡزِلُوۡا زِلۡزَالًا شَدِيۡدًا ١١
(૧૧) આ જ વખતે ઈમાનવાળાઓની અજમાયશ કરવામાં આવી અને તેમને પૂરી રીતે હચમચાવી નાખવામાં આવ્યા.
وَاِذۡ يَقُوۡلُ الۡمُنٰفِقُوۡنَ وَالَّذِيۡنَ فِىۡ قُلُوۡبِهِمۡ مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوۡلُهٗۤ اِلَّا غُرُوۡرًا ١٢
وَاِذۡ يَقُوۡلُ الۡمُنٰفِقُوۡنَ وَالَّذِيۡنَ فِىۡ قُلُوۡبِهِمۡ مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوۡلُهٗۤ اِلَّا غُرُوۡرًا ١٢
(૧૨) અને તે વખતે મુનાફિકો અને જેમના દિલોમાં રોગ હતો તેઓ કહેવા લાગ્યા કે અલ્લાહ (તઆલા) અને તેના રસૂલે અમારા સાથે ફક્ત છળ-કપટના વાયદા કર્યા હતા.
وَاِذۡ قَالَتۡ طَّآٮِٕفَةٌ مِّنۡهُمۡ يٰۤـاَهۡلَ يَثۡرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمۡ فَارۡجِعُوۡا ۚ وَيَسۡتَاۡذِنُ فَرِيۡقٌ مِّنۡهُمُ النَّبِىَّ يَقُوۡلُوۡنَ اِنَّ بُيُوۡتَنَا عَوۡرَةٌ ۛؕ وَمَا هِىَ بِعَوۡرَةٍ ۛۚ اِنۡ يُّرِيۡدُوۡنَ اِلَّا فِرَارًا ١٣
وَاِذۡ قَالَتۡ طَّآٮِٕفَةٌ مِّنۡهُمۡ يٰۤـاَهۡلَ يَثۡرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمۡ فَارۡجِعُوۡا ۚ وَيَسۡتَاۡذِنُ فَرِيۡقٌ مِّنۡهُمُ النَّبِىَّ يَقُوۡلُوۡنَ اِنَّ بُيُوۡتَنَا عَوۡرَةٌ ۛؕ وَمَا هِىَ بِعَوۡرَةٍ ۛۚ اِنۡ يُّرِيۡدُوۡنَ اِلَّا فِرَارًا ١٣
(૧૩) અને તેમના જ એક જૂથે અવાજ પોકારી કે, “હે યસરિબના લોકો![1] તમારા રોકાવાની આ જગ્યા નથી ચાલો પાછા ફરો.” અને તેમનું એક જુથ નબી પાસે પરવાનગી માંગવા લાગ્યુ કે અમારા ઘરો ખાલી છે અને અસુરક્ષિત છે, હકીકતમાં તે અસુરક્ષિત ન હતા (પરંતુ) તેમનો મજબૂત ઈરાદો ભાગી છૂટવાનો હતો.
[1] યશરિબ તે પૂરા વિસ્તારનું નામ હતુ, મદીના તેનો એક હિસ્સો હતો, જેને અહીં યશરિબનું નામ આપવામાં આવ્યું છે. કહેવાય છે કે આનું નામ યશરિબ એટલા માટે પડ્યું કે કોઈ સમયે અમાલિકામાંથી કોઈએ અહીં પડાવ નાખ્યો હતો જેનું નામ યશરિબ બિન અમીલ હતું. (ફતહુલ કદીર)
وَلَوۡ دُخِلَتۡ عَلَيۡهِمۡ مِّنۡ اَقۡطَارِهَا ثُمَّ سُٮِٕلُوا الۡفِتۡنَةَ لَاٰتَوۡهَا وَمَا تَلَبَّثُوۡا بِهَاۤ اِلَّا يَسِيۡرًا ١٤
وَلَوۡ دُخِلَتۡ عَلَيۡهِمۡ مِّنۡ اَقۡطَارِهَا ثُمَّ سُٮِٕلُوا الۡفِتۡنَةَ لَاٰتَوۡهَا وَمَا تَلَبَّثُوۡا بِهَاۤ اِلَّا يَسِيۡرًا ١٤
(૧૪) અને જો મદીનાની ચારેય બાજુથી તેમના ઉપર (સેનાઓ) દાખલ કરાવવામાં આવતી, પછી તેમનાથી ફસાદની માંગણી કરવામાં આવતી તો આ લોકો જરૂર ફસાદ મચાવી દેતા અને કેટલાક લડતા તો પણ થોડું.
وَلَقَدۡ كَانُوۡا عَاهَدُوا اللّٰهَ مِنۡ قَبۡلُ لَا يُوَلُّوۡنَ الۡاَدۡبَارَ ؕ وَكَانَ عَهۡدُ اللّٰهِ مَسۡـــُٔوۡلًا ١٥
وَلَقَدۡ كَانُوۡا عَاهَدُوا اللّٰهَ مِنۡ قَبۡلُ لَا يُوَلُّوۡنَ الۡاَدۡبَارَ ؕ وَكَانَ عَهۡدُ اللّٰهِ مَسۡـــُٔوۡلًا ١٥
(૧૫) અને આના પહેલા તો તેમણે અલ્લાહ સાથે વાયદો કર્યો હતો કે પીઠ નહિ દેખાડીએ અને અલ્લાહ (તઆલા) સાથે કરેલા વાયદાની પૂછપરછ જરૂર થશે.
قُلْ لَّنۡ يَّنۡفَعَكُمُ الۡفِرَارُ اِنۡ فَرَرۡتُمۡ مِّنَ الۡمَوۡتِ اَوِ الۡقَتۡلِ وَاِذًا لَّا تُمَتَّعُوۡنَ اِلَّا قَلِيۡلًا ١٦
قُلْ لَّنۡ يَّنۡفَعَكُمُ الۡفِرَارُ اِنۡ فَرَرۡتُمۡ مِّنَ الۡمَوۡتِ اَوِ الۡقَتۡلِ وَاِذًا لَّا تُمَتَّعُوۡنَ اِلَّا قَلِيۡلًا ١٦
(૧૬) કહી દો કે, “જો તમે મૃત્યુ અથવા કતલના ડરથી ભાગો છો તો આમ ભાગવું તમને કોઈ લાભ નહિં પહોંચાડે, અને તે સમયે તમને ઘણો ઓછો ફાયદો થશે.?”
قُلۡ مَنۡ ذَا الَّذِىۡ يَعۡصِمُكُمۡ مِّنَ اللّٰهِ اِنۡ اَرَادَ بِكُمۡ سُوۡٓءًا اَوۡ اَرَادَ بِكُمۡ رَحۡمَةً ؕ وَلَا يَجِدُوۡنَ لَهُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰهِ وَلِيًّا وَّلَا نَصِيۡرًا ١٧
قُلۡ مَنۡ ذَا الَّذِىۡ يَعۡصِمُكُمۡ مِّنَ اللّٰهِ اِنۡ اَرَادَ بِكُمۡ سُوۡٓءًا اَوۡ اَرَادَ بِكُمۡ رَحۡمَةً ؕ وَلَا يَجِدُوۡنَ لَهُمۡ مِّنۡ دُوۡنِ اللّٰهِ وَلِيًّا وَّلَا نَصِيۡرًا ١٧
(૧૭) પૂછો કે, “જો અલ્લાહ (તઆલા) તમને કોઈ બૂરાઈ પહોંચાડવા ચાહે અથવા તમારા પર કોઈ કૃપા કરવા ચાહે તો કોણ છે જે તમને બચાવી શકે (અથવા તમારાથી રોકી શકે)? પોતાના માટે અલ્લાહ (તઆલા) સિવાય ન કોઈ સમર્થક પામશો ન કોઈ મદદગાર.
قَدۡ يَعۡلَمُ اللّٰهُ الۡمُعَوِّقِيۡنَ مِنۡكُمۡ وَالۡقَآٮِٕلِيۡنَ لِاِخۡوَانِهِمۡ هَلُمَّ اِلَيۡنَا ۚ وَلَا يَاۡتُوۡنَ الۡبَاۡسَ اِلَّا قَلِيۡلًا ۙ ١٨
قَدۡ يَعۡلَمُ اللّٰهُ الۡمُعَوِّقِيۡنَ مِنۡكُمۡ وَالۡقَآٮِٕلِيۡنَ لِاِخۡوَانِهِمۡ هَلُمَّ اِلَيۡنَا ۚ وَلَا يَاۡتُوۡنَ الۡبَاۡسَ اِلَّا قَلِيۡلًا ۙ ١٨
(૧૮) અલ્લાહ (તઆલા) તમારામાંથી તે લોકોને (સારી રીતે) જાણે છે જેઓ બીજાઓને રોકે છે અને પોતાના ભાઈબંધોને કહે છે કે અમારા પાસે ચાલ્યા આવો અને ક્યારેક લડાઈમાં પણ આવી જાય છે.
اَشِحَّةً عَلَيۡكُمۡ ۖۚ فَاِذَا جَآءَ الۡخَوۡفُ رَاَيۡتَهُمۡ يَنۡظُرُوۡنَ اِلَيۡكَ تَدُوۡرُ اَعۡيُنُهُمۡ كَالَّذِىۡ يُغۡشٰى عَلَيۡهِ مِنَ الۡمَوۡتِ ۚ فَاِذَا ذَهَبَ الۡخَـوۡفُ سَلَقُوۡكُمۡ بِاَ لۡسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَى الۡخَيۡـرِ ؕ اُولٰٓٮِٕكَ لَمۡ يُؤۡمِنُوۡا فَاَحۡبَطَ اللّٰهُ اَعۡمَالَهُمۡ ؕ وَكَانَ ذٰ لِكَ عَلَى اللّٰهِ يَسِيۡرًا ١٩
اَشِحَّةً عَلَيۡكُمۡ ۖۚ فَاِذَا جَآءَ الۡخَوۡفُ رَاَيۡتَهُمۡ يَنۡظُرُوۡنَ اِلَيۡكَ تَدُوۡرُ اَعۡيُنُهُمۡ كَالَّذِىۡ يُغۡشٰى عَلَيۡهِ مِنَ الۡمَوۡتِ ۚ فَاِذَا ذَهَبَ الۡخَـوۡفُ سَلَقُوۡكُمۡ بِاَ لۡسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَى الۡخَيۡـرِ ؕ اُولٰٓٮِٕكَ لَمۡ يُؤۡمِنُوۡا فَاَحۡبَطَ اللّٰهُ اَعۡمَالَهُمۡ ؕ وَكَانَ ذٰ لِكَ عَلَى اللّٰهِ يَسِيۡرًا ١٩
(૧૯) તમારી મદદમાં (પૂરા) કંજૂસ છે પછી જ્યારે ડર, ભયનો મોકો આવી જાય તો તમે તેમને જોશો કે તેઓ તમારા તરફ નજર જમાવી દે છે, અને તેમની આંખો એવી રીતે ફરે છે જાણે કે તે વ્યક્તિ પર મોતની બેહોશી હોય. પછી જ્યારે ડર દૂર થઈ જાય છે તો તમારા પર તેજ જીભ વડે મોટી-મોટી વાતો બનાવે છે. ધન-દોલતના મોટા લાલચી છે, આ લોકો ઈમાન લાવ્યા જ નથી,[1] તેથી અલ્લાહ (તઆલા)એ તેમના તમામ કર્મો બેકાર કરી દીધા છે,[2] અને અલ્લાહ (તઆલા) માટે આ કામ ઘણું સરળ છે.
[1] એટલે કે દિલથી પરંતુ આ લોકો ફસાદી છે, કેમકે તેમના દિલ કુફ્ર અને વેરથી ભરેલા છે.
[2] એટલા માટે કે તેઓ મૂર્તિપૂજકો અને નાસ્તિક જ છે, અને નાસ્તિક અને મૂર્તિપૂજકના કર્મો બેકાર છે, જેના પર કોઈ બદલો અથવા નેકી નથી.
[2] એટલા માટે કે તેઓ મૂર્તિપૂજકો અને નાસ્તિક જ છે, અને નાસ્તિક અને મૂર્તિપૂજકના કર્મો બેકાર છે, જેના પર કોઈ બદલો અથવા નેકી નથી.
يَحۡسَبُوۡنَ الۡاَحۡزَابَ لَمۡ يَذۡهَبُوۡا ۚ وَاِنۡ يَّاۡتِ الۡاَحۡزَابُ يَوَدُّوۡا لَوۡ اَنَّهُمۡ بَادُوۡنَ فِى الۡاَعۡرَابِ يَسۡـاَ لُوۡنَ عَنۡ اَنۡۢبَآٮِٕكُمۡ ؕ وَلَوۡ كَانُوۡا فِيۡكُمۡ مَّا قٰتَلُوۡۤا اِلَّا قَلِيۡلًا ٢٠ع
يَحۡسَبُوۡنَ الۡاَحۡزَابَ لَمۡ يَذۡهَبُوۡا ۚ وَاِنۡ يَّاۡتِ الۡاَحۡزَابُ يَوَدُّوۡا لَوۡ اَنَّهُمۡ بَادُوۡنَ فِى الۡاَعۡرَابِ يَسۡـاَ لُوۡنَ عَنۡ اَنۡۢبَآٮِٕكُمۡ ؕ وَلَوۡ كَانُوۡا فِيۡكُمۡ مَّا قٰتَلُوۡۤا اِلَّا قَلِيۡلًا ٢٠ع
(૨૦) સમજે છે કે હજુ સુધી સેનાઓ ચાલી ગઈ નથી અને જો સેનાઓ આવી જાય તો તમન્ના કરે છે કે કાશ ! કે તેઓ રણમાં બદ્દુઓ સાથે હોત જેથી તમારી ખબર લેતા રહેતા,[1] જો તેઓ તમારામાં હાજર હોત (તો પણ શું ? ) આમ જ વાત રાખવા માટે થોડું લડી લેતા.[2] (ع-૨)
[1] એટલે કે જો માની લેવામાં આવે કે જો તે કાફિરોનું જૂય બીજીવાર લડાઈના ઈરાદાથી પાછું આવે તો ફસાદિયોની ઈચ્છા એવી જ હશે કે તેઓ મદીના શહેરમાં આવવાના બદલે, બહાર રેગિસ્તાનમાં બદ્.દુઓ સાથે હોય અને ત્યાંથી લોકોને તમારા વિશે પૂછતા રહે કે મોહંમદ (ﷺ) અને તેમના સાથીઓનો નાશ થયો કે નહિં ? અથવા કાફિરોનું લશ્કર સફળ થયું કે નિષ્ફળ?
[2] ફક્ત અપમાનના ડરથી અથવા સ્વદેશીના હકના કારણે, આમાં તે લોકો માટે સખત ચેતવણી છે જેઓ જિહાદથી પીઠ ફેરવે છે અથવા તેનાથી પાછા હટે છે.
[2] ફક્ત અપમાનના ડરથી અથવા સ્વદેશીના હકના કારણે, આમાં તે લોકો માટે સખત ચેતવણી છે જેઓ જિહાદથી પીઠ ફેરવે છે અથવા તેનાથી પાછા હટે છે.
Page updated
Google Sites
Report abuse