Surah Al-Hashr

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ

શરૂ અલ્લાહના નામથી જે અત્યંત કૃપાળુ અને દયાળુ છે

سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَ مَا فِی الْاَرْضِ ۚ وَ هُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ (1)

(૧) આકાશો અને ધરતીની દરેક વસ્તુ અલ્લાહ (તઆલા)ની પવિત્રતા (તસ્બીહ)નું વર્ણન કરે છે અને તે જોરાવર હિકમતવાળો છે.

هُوَ الَّذِیْۤ اَخْرَجَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مِنْ دِیَارِهِمْ لِاَوَّلِ الْحَشْرِ { ؔؕ } مَا ظَنَنْتُمْ اَنْ یَّخْرُجُوْا وَ ظَنُّوْۤا اَنَّهُمْ مَّانِعَتُهُمْ حُصُوْنُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ فَاَتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوْا{ق} وَ قَذَفَ فِیْ قُلُوْبِهِمُ الرُّعْبَ یُخْرِبُوْنَ بُیُوْتَهُمْ بِاَیْدِیْهِمْ وَ اَیْدِی الْمُؤْمِنِیْنَ {ق} فَاعْتَبِرُوْا یٰۤاُولِی الْاَبْصَارِ (2)

(૨) તે જ છે જેણે કિતાબવાળાઓમાંથી કાફિરોને તેમના ઘરોમાંથી પ્રથમ વખત એક સામટા કાઢી મૂક્યા, તમે ધારતા (પણ) ન હતા કે તેઓ નીકળશે, અને તેઓ પોતે પણ સમજતા હતા કે તેમના (મજબૂત) કિલ્લાઓ તેમને અલ્લાહ (ના અઝાબ) થી બચાવી લેશે, તો તેમના ઉપર અલ્લાહનો અઝાબ એવા સ્થળેથી આવી ગયો કે તેમને અંદાજો પણ નહતો અને તેમના દિલોમાં અલ્લાહ (તઆલા) એ ડર નાખી દીધો. તેઓ પોતાના ઘરોને પોતાના જ હાથો વડે બરબાદ કરી રહ્યા હતા અને મુસલમાનોના હાથે (બરબાદ કરાવી રહ્યા હતા) તો હે આંખોવાળાઓ! નસીહત પ્રાપ્ત કરો.

وَ لَوْ لَاۤ اَنْ كَتَبَ اللّٰهُ عَلَیْهِمُ الْجَلَآءَ لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیَا ؕ وَ لَهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ (3)

(૩) અને જો અલ્લાહ (તઆલા) એ તેમના પર દેશ-નિકાલ ન લખી દીધો હોત તો ચોક્કસ રૂપે તેમને દુનિયામાં જ સજા આપતો અને આખિરતમાં (તો) તેમના માટે આગનો અઝાબ છે જ.

ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ شَآقُّوا اللّٰهَ وَ رَسُوْلَهٗ ۚ وَ مَنْ یُّشَآقِّ اللّٰهَ فَاِنَّ اللّٰهَ شَدِیْدُ الْعِقَابِ (4)

(૪) આ એટલા માટે કે તેમણે અલ્લાહ અને તેના રસૂલનો વિરોધ કર્યો, અને જે કોઈપણ અલ્લાહનો વિરોધ કરશે, તો અલ્લાહ પણ અઝાબ આપવામાં ખૂબજ કઠોર છે.

مَا قَطَعْتُمْ مِّنْ لِّیْنَةٍ اَوْ تَرَكْتُمُوْهَا قَآئِمَةً عَلٰۤى اُصُوْلِهَا فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَ لِیُخْزِیَ الْفٰسِقِیْنَ (5)

(૫) તમે જે ખજૂરના વૃક્ષોને કાપી નાખ્યા અને જેને તમે તેમના થડીયા પર બાકી રહેવા દીધા, આ બધુ અલ્લાહના હુકમથી હતુ અને એટલા માટે પણ કે નાફરમાનોને અલ્લાહ (તઆલા) અપમાનિત કરે.

وَ مَاۤ اَفَآءَ اللّٰهُ عَلٰى رَسُوْلِهٖ مِنْهُمْ فَمَاۤ اَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْلٍ وَّ لَا رِكَابٍ وَّ لٰكِنَّ اللّٰهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهٗ عَلٰى مَنْ یَّشَآءُ ؕ وَ اللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ (6)

(૬) અને તેમનો જે માલ અલ્લાહ (તઆલા) એ પોતાના રસૂલને અપાવ્યો જેના પર તમે ન ઘોડા દોડાવ્યા અને ન ઊંટ, પરંતુ અલ્લાહ (તઆલા) પોતાના રસૂલને જેના પર ચાહે તેના પર વિજયી કરી દે છે અને અલ્લાહ (તઆલા) દરેક વસ્તુ પર શક્તિમાન છે.

مَاۤ اَفَآءَ اللّٰهُ عَلٰى رَسُوْلِهٖ مِنْ اَهْلِ الْقُرٰى فَلِلّٰهِ وَ لِلرَّسُوْلِ وَ لِذِی الْقُرْبٰى وَ الْیَتٰمٰى وَ الْمَسٰكِیْنِ وَ ابْنِ السَّبِیْلِ ۙ كَیْ لَا یَكُوْنَ دُوْلَةًۢ بَیْنَ الْاَغْنِیَآءِ مِنْكُمْ ؕ وَ مَاۤ اٰتٰىكُمُ الرَّسُوْلُ فَخُذُوْهُ {ق} وَ مَا نَهٰىكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوْا ۚ وَ اتَّقُوا اللّٰهَ ؕ اِنَّ اللّٰهَ شَدِیْدُ الْعِقَابِۘ (7)

(૭) વસ્તીવાળાઓનો જે માલ (ધન) અલ્લાહ (તઆલા) એ તમોને લડાઈ કર્યા વગર તેના રસૂલને અપાવ્યો, તે અલ્લાહનો છે અને રસૂલનો, નજીકના સગાઓનો, અનાથોનો, ગરીબોનો અને મુસાફરોનો છે, જેથી તમારા માલદારોના હાથોમાં જ આ માલ ફરતો ન રહી જાય, અને તમને રસૂલ જે આપે તે લઈ લો અને જેનાથી રોકે તેનાથી રોકાઈ જાઓ અને અલ્લાહ (તઆલા)થી ડરતા રહો, બેશક અલ્લાહ (તઆલા) સખત સજા આપનાર છે.

لِلْفُقَرَآءِ الْمُهٰجِرِیْنَ الَّذِیْنَ اُخْرِجُوْا مِنْ دِیَارِهِمْ وَ اَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُوْنَ فَضْلًا مِّنَ اللّٰهِ وَ رِضْوَانًا وَّ یَنْصُرُوْنَ اللّٰهَ وَ رَسُوْلَهٗ ؕ اُولٰٓئِكَ هُمُ الصّٰدِقُوْنَ ۚ (8)

(૮) (ખાસ કરીને તે માલ) તે ગરીબ હિજરત કરનારાઓ માટે છે, જેમને પોતાના ઘરો અને માલ-દોલતથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા છે, તેઓ અલ્લાહની દયા અને પ્રસન્નતાને ચાહે છે અને અલ્લાહ અને તેના રસૂલની મદદ કરે છે, આ જ સાચા લોકો છે.

وَ الَّذِیْنَ تَبَوَّؤُ الدَّارَ وَ الْاِیْمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّوْنَ مَنْ هَاجَرَ اِلَیْهِمْ وَ لَا یَجِدُوْنَ فِیْ صُدُوْرِهِمْ حَاجَةً مِّمَّاۤ اُوْتُوْا وَ یُؤْثِرُوْنَ عَلٰۤى اَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ {قف ؕ } وَ مَنْ یُّوْقَ شُحَّ نَفْسِهٖ فَاُولٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ ۚ (9)

(૯) અને (તેમના માટે) જેમણે આ ઘરમાં (મદીનામાં) અને ઈમાનમાં તેમના પહેલા જગ્યા (સ્થાન) મેળવી ચૂક્યા છે, અને પોતાની પાસે જે કોઈ પણ હિજરત કરીને આવે છે તેમનાથી મોહબ્બત રાખે છે અને મુહાજિરો (હિજરત કરનારાઓ) ને જે કંઈ આપવામાં આવે છે, તેથી તેઓ પોતાના દિલમાં જરાય તંગી (સંકોચ) રાખતા નથી, પરંતુ પોતાના કરતા પણ તેમને પ્રાથમિક્તા વધુ આપે છે, ભલેને તેમને પોતાને કેટલીય વધારે જરૂરત કેમ ન હોય. (વાત એ છે) કે જે પણ પોતાની મનેચ્છાઓ (દિલની કંજૂસી) થી દુર રહ્યો તે જ સફળ થનાર છે.

وَ الَّذِیْنَ جَآءُوْ مِنْۢ بَعْدِهِمْ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِاِخْوَانِنَا الَّذِیْنَ سَبَقُوْنَا بِالْاِیْمَانِ وَ لَا تَجْعَلْ فِیْ قُلُوْبِنَا غِلًّا لِّلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا رَبَّنَاۤ اِنَّكَ رَءُوْفٌ رَّحِیْمٌ ۧ (10)

(૧૦) અને (તેમના માટે) જેઓ તેમના પછી આવ્યા અને કહેશે કે, “હે અમારા રબ! અમને માફ કરી દે અને અમારા તે ભાઈઓને પણ જે અમારાથી પહેલા ઈમાન લાવ્યા છે અને ઈમાનવાળા તરફથી અમારા દિલોમાં વેર (તથા દુશ્મની) ન નાખ. હે અમારા રબ! બેશક તું માયાળુ અને દયાળુ છે.” (ع-૧)