Surah Al-Qiyamah
સૂરહ અલ-કિયામહ
Embedded Files
નીચે આપેલી આયતોની તિલાવત સાંભળવા માટે Play બટન પર ક્લિક કરો.
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
بِسۡمِ اللهِ الرَّحۡمٰنِ الرَّحِيۡمِ
અલ્લાહના નામથી શરૂ કરુ છું જે અત્યંત કૃપાળુ અને દયાળુ છે.
لَاۤ اُقۡسِمُ بِيَوۡمِ الۡقِيٰمَةِ ۙ ١
لَاۤ اُقۡسِمُ بِيَوۡمِ الۡقِيٰمَةِ ۙ ١
(૧) હું સોગંદ ખાઉ છું કયામતના દિવસના.[1]
[1] (لَآ اُقْسِمُ) માં (لا) વધારે છે જે અરબીની એક ભાષાશૈલી છે. જેમકે (مَا مَنَعَكَ اَلَّا تَسْجُدَ )(અલ-આરાફ-12)અને (لِّئَلَّا یَعْلَمَ اَهْلُ الْكِتٰبِ) (અલ હદીદ-29) અને બીજી ઘણી જગ્યા પર છે. કેટલાક કહે છે કે કસમ પહેલા કાફીરોની વાતનો ઈન્કાર છે, તેઓ કહેતા કે મૃત્યુ પછી કોઈ જીવન નથી, (لا) ના વડે કહેવામાં આવ્યું કે જેવું તમે કહો છો એવી વાત નથી, હું કયામતના દિવસના સોગંદ ખાઉં છું, કયામતના દિવસની સોગંદ ખાવાનો મતલબ તેના મહત્વ અને ગંભીરતાને સ્પષ્ટ કરવાનો છે.
وَلَاۤ اُقۡسِمُ بِالنَّفۡسِ اللَّوَّامَةِ ؕ٢
وَلَاۤ اُقۡسِمُ بِالنَّفۡسِ اللَّوَّامَةِ ؕ٢
(૨) અને સોગંદ ખાઉં છું તે અંતરાત્મા (નફસ)ના જે ધિક્કાર (નિંદા) કરવાવાળી હોય.
اَيَحۡسَبُ الۡاِنۡسَانُ اَلَّنۡ نَّجۡمَعَ عِظَامَهٗ ؕ٣
اَيَحۡسَبُ الۡاِنۡسَانُ اَلَّنۡ نَّجۡمَعَ عِظَامَهٗ ؕ٣
(૩) શું મનુષ્ય એવું વિચારે છે કે અમે તેના હાડકાં ભેગા કરીશું જ નહિં ?[2]
[2] આ સોગંદનો જવાબ છે, મનુષ્યથી આશય અહીં કાફિર અને નાસ્તિક છે જે કયામતને નથી માનતા, તેનો વિચાર ખોટો છે. અલ્લાહ તઆલા ચોક્કસરૂપે મનુષ્યોના અંગોને ભેગા કરશે, અહીં હાડકાંઓની ખાસ કરીને ચર્ચા કરી છે એટલા માટે કે હાડકાંઓ જ પેદાઈશનો અસલ ઢાંચો અને ફરમો છે.
بَلٰى قٰدِرِيۡنَ عَلٰٓى اَنۡ نُّسَوِّىَ بَنَانَهٗ ٤
بَلٰى قٰدِرِيۡنَ عَلٰٓى اَنۡ نُّسَوِّىَ بَنَانَهٗ ٤
(૪) હા, જરૂર કરીશું, અમે શક્તિમાન છીએ કે અમે તેના આંગળાના ટેરવા સુદ્ધાંને બરાબર બનાવી દઈશું.
بَلۡ يُرِيۡدُ الۡاِنۡسَانُ لِيَفۡجُرَ اَمَامَهٗ ۚ٥
بَلۡ يُرِيۡدُ الۡاِنۡسَانُ لِيَفۡجُرَ اَمَامَهٗ ۚ٥
(૫) પરંતુ મનુષ્ય તો એવું ઈચ્છે છે કે આગળ (ભવિષ્યમાં) નાફરમાની (અને અવગણના) કરતો રહે.
يَسۡـَٔـلُ اَيَّانَ يَوۡمُ الۡقِيٰمَةِ ؕ٦
يَسۡـَٔـلُ اَيَّانَ يَوۡمُ الۡقِيٰمَةِ ؕ٦
(૬) પૂછે છે કે, “કયામતનો દિવસ ક્યારે આવશે ?”
فَاِذَا بَرِقَ الۡبَصَرُ ۙ٧
فَاِذَا بَرِقَ الۡبَصَرُ ۙ٧
(૭) તો જે સમયે આંખો પથરાઈ જશે.
وَخَسَفَ الۡقَمَرُ ۙ٨
وَخَسَفَ الۡقَمَرُ ۙ٨
(૮) અને ચંદ્ર પ્રકાશહીન (બેનૂર) થઈ જશે.[3]
[3] જયારે ચંદ્ર ગ્રહણ થાય છે તે સમયે પણ તે પ્રકાશહિન (બેનૂર) થઈ જાય છે, પરંતુ આ ચંદ્રગ્રહણ જે કયામતની નિશાનીઓમાંથી છે તે જયારે થશે તો તેના પછી તેમાં પ્રકાશ નહિ આવે.
وَجُمِعَ الشَّمۡسُ وَالۡقَمَرُ ۙ٩
وَجُمِعَ الشَّمۡسُ وَالۡقَمَرُ ۙ٩
(૯) અને સૂર્ય તથા ચંદ્રને ભેગા કરી દેવામાં આવશે.[4]
[4] એટલે કે પ્રકાશહિન હોવાથી આશય ચંદ્રની જેમ સુર્ય પણ પ્રકાશહિન અને ખતમ થઈ જશે.
يَقُوۡلُ الۡاِنۡسَانُ يَوۡمَٮِٕذٍ اَيۡنَ الۡمَفَرُّ ۚ١٠
يَقُوۡلُ الۡاِنۡسَانُ يَوۡمَٮِٕذٍ اَيۡنَ الۡمَفَرُّ ۚ١٠
(૧૦) તે દિવસે મનુષ્ય કહેશે કે,“આજે નાસી જવાનું સ્થળ ક્યાં છે ? ”
كَلَّا لَا وَزَرَ ؕ١١
كَلَّا لَا وَزَرَ ؕ١١
(૧૧) કદાપિ નહિં, કોઈ પનાહનું સ્થાન નથી.
اِلٰى رَبِّكَ يَوۡمَٮِٕذِ اۨلۡمُسۡتَقَرُّ ؕ١٢
اِلٰى رَبِّكَ يَوۡمَٮِٕذِ اۨلۡمُسۡتَقَرُّ ؕ١٢
(૧૨) આજે તો તારા રબના પાસે જ ઠેકાણું છે.
يُنَبَّؤُا الۡاِنۡسَانُ يَوۡمَٮِٕذٍۢ بِمَا قَدَّمَ وَاَخَّرَ ؕ١٣
يُنَبَّؤُا الۡاِنۡسَانُ يَوۡمَٮِٕذٍۢ بِمَا قَدَّمَ وَاَخَّرَ ؕ١٣
(૧૩) આજે મનુષ્યને તેના આગળ મોકલેલા અને પાછળ છોડેલા (કર્મોથી) વાકેફ કરાવવામાં આવશે.
بَلِ الۡاِنۡسَانُ عَلٰى نَفۡسِهٖ بَصِيۡرَةٌ ۙ١٤
بَلِ الۡاِنۡسَانُ عَلٰى نَفۡسِهٖ بَصِيۡرَةٌ ۙ١٤
(૧૪) પરંતુ મનુષ્ય પોતે જ પોતાની જાતનો જાણકાર હશે.[5]
[5] એટલે કે તેના પોતાના હાથ, પગ, જીભ અને બીજા અંગો ગવાહી આપશે, એટલે કે આનો અર્થ એ છે કે મનુષ્ય પોતાની બૂરાઈ પોતે જાણે છે.
وَّلَوۡ اَلۡقٰى مَعَاذِيۡرَهٗ ؕ١٥
وَّلَوۡ اَلۡقٰى مَعَاذِيۡرَهٗ ؕ١٥
(૧૫) ભલે ને ગમે તેટલા બહાના રજૂ કરે.
لَا تُحَرِّكۡ بِهٖ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهٖ ؕ١٦
لَا تُحَرِّكۡ بِهٖ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهٖ ؕ١٦
(૧૬) (હે નબી!) તમે કુરઆનને જલ્દી (યાદ કરવા) માટે પોતાની જીભને ન હલાવો.[6]
[6] હજરત જિબ્રઈલ જયારે વહી લઈને આવતા તો નબી (ﷺ) પણ તેમના સાથે ઉતાવળથી પઢતા જતા હતા કેક્યાંક કોઈ શબ્દ ભૂલી ન જાય. અલ્લાહે આપને ફરિશ્તા સાથે આ રીતે પઢવાથી રોકી દીધા. (સહીહ બુખારી,તફસીર સૂર: અલ- કિયામહ)
اِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهٗ وَقُرۡاٰنَهٗ ۖ ۚ١٧
اِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهٗ وَقُرۡاٰنَهٗ ۖ ۚ١٧
(૧૭) અને (કુરઆનને) જમા કરવું અને (આપના મોઢાથી) પઢાવી દેવું અમારા શિરે છે.[7]
[7] એટલે કે આપના દિલમાં તેને જમા કરી દેવું અને આપની જીભ પર તેને જારી કરી દેવું અમારી જવાબદારી છે, જેથી તેનો કોઈ હિસ્સો આપની યાદથી ન નીકળે અને આપ ભૂલી ન જાઓ.
فَاِذَا قَرَاۡنٰهُ فَاتَّبِعۡ قُرۡاٰنَهٗ ۚ١٨
فَاِذَا قَرَاۡنٰهُ فَاتَّبِعۡ قُرۡاٰنَهٗ ۚ١٨
(૧૮) (એટલા માટે) અમે જયારે તેને પઢી લઈએ તો તમે તેને પઢવાનું અનુકરણ કરો.
ثُمَّ اِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهٗ ؕ١٩
ثُمَّ اِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهٗ ؕ١٩
(૧૯) પછી તેને સ્પષ્ટ કરી દેવું અમારું કામ છે.[8]
[8] એટલે કે તેની મુશ્કેલ જગ્યાઓની તફસીર (વ્યાખ્યા) હલાલ અને હરામનું સ્પષ્ટીકરણ અમારી જવાબદારી છે, આનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે નબી (ﷺ) એ કુરઆનના સંક્ષિપ્તોનું જે વર્ણન, વ્યાખ્યા અને તેના સામાન્ય વિષયોનીજે વિશેષતા બતાવી છે જેને હદીસ કહેવામાં આવે છે, આ પણ અલ્લાહ તરફથી વહી અને બતાવવામાં આવેલી વાતો છે એટલે તેને પણ માનવું જરૂરી છે.
كَلَّا بَلۡ تُحِبُّوۡنَ الۡعَاجِلَةَ ۙ٢٠
كَلَّا بَلۡ تُحِبُّوۡنَ الۡعَاجِلَةَ ۙ٢٠
(૨૦) કદાપિ નહિં, (કાફિરો) તમે તો જલ્દી પ્રાપ્ત થનારી દુનિયાથી મોહબ્બત રાખો છો.
وَتَذَرُوۡنَ الۡاٰخِرَةَ ؕ٢١
وَتَذَرُوۡنَ الۡاٰخِرَةَ ؕ٢١
(૨૧) અને આખિરત (પરલોક)ને છોડી બેઠા છો.
وُجُوۡهٌ يَّوۡمَٮِٕذٍ نَّاضِرَةٌ ۙ٢٢
وُجُوۡهٌ يَّوۡمَٮِٕذٍ نَّاضِرَةٌ ۙ٢٢
(૨૨) તે દિવસે કેટલાય ચહેરા તાજગીભર્યા (અને પ્રકાશિત) હશે.
اِلٰى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ۚ٢٣
اِلٰى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ۚ٢٣
(૨૩) પોતાના રબ તરફ જોતા હશે.[9]
[9] આ ઈમાનવાળાઓના ચહેરા હશે જે પોતાના સારા પરિણામના કારણે શાંત, ખુશ અને પ્રકાશિત હશે, પછી અલ્લાહના દર્શન (જિયારત)થી પણ ખુશ હશે જેવું કે સહીહ હદીસોથી સ્પષ્ટ છે અને અહલે સુન્નતની માન્યતા છે.
وَوُجُوۡهٌ يَّوۡمَٮِٕذٍۢ بَاسِرَةٌ ۙ٢٤
وَوُجُوۡهٌ يَّوۡمَٮِٕذٍۢ بَاسِرَةٌ ۙ٢٤
(૨૪) અને કેટલાય ચહેરા તે દિવસે ઉદાસ (અને બદસૂરત) હશે.[10]
[10] આ કાફિરોના ચહેરા હશે. (باسِرَةٌ) બદલાયેલા, પીળા, ગમ અને ફિકરથી કાળા અને બદસૂરત હશે.
تَظُنُّ اَنۡ يُّفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ؕ٢٥
تَظُنُّ اَنۡ يُّفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ؕ٢٥
(૨૫) સમજતા હશે કે તેમના સાથે કમર તોડી નાંખે તેવો વર્તાવ કરવામાં આવશે.
كَلَّاۤ اِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِىَ ۙ٢٦
كَلَّاۤ اِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِىَ ۙ٢٦
(૨૬) કદાપિ નહિં, જયારે (જીવ) હાંસડી સુધી પહોંચી જશે.[11]
[11] (تراكي) એ (تَرْكُوَةٌ) નું બહુવચન છે, આ ગરદનના નજીક છાતી અને ખભાની વચ્ચે એક હાડકું છે, એટલે કે મોતનો પંજો જયારે તને પોતાની પકડમાં લઈ લેશે.
وَقِيۡلَ مَنۡ رَاقٍ ۙ٢٧
وَقِيۡلَ مَنۡ رَاقٍ ۙ٢٧
(૨૭) અને કહેવામાં આવશે કે કોઈ ઝાળ-ફૂંક (મંતર) કરવાવાળો છે.
وَّظَنَّ اَنَّهُ الۡفِرَاقُ ۙ٢٨
وَّظَنَّ اَنَّهُ الۡفِرَاقُ ۙ٢٨
(૨૮) અને તેણે (મરનારે) ખાતરી કરી લીધી કે આ જૂદાઈનો સમય છે.
وَالۡتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ۙ٢٩
وَالۡتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ۙ٢٩
(૨૯) પછી પિંડલીથી પિંડલી વળગી જશે.[12]
[12] આનાથી મતલબ મોતના સમયે પિંડલીનું પિંડલીથી મળી જવું અથવા લગાતાર દુઃખ. સામાન્ય રીતે વ્યાખ્યાકારોએ બીજો અર્થ લીધો છે. (ફતહુલ કદીર)
اِلٰى رَبِّكَ يَوۡمَٮِٕذِ اۨلۡمَسَاقُ ؕ٣٠ع
اِلٰى رَبِّكَ يَوۡمَٮِٕذِ اۨلۡمَسَاقُ ؕ٣٠ع
(૩૦) આજે તારા રબ તરફ ચાલવાનું છે. (ع-૧)
Page updated
Google Sites
Report abuse