Embedded Files
اَلَمۡ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَعۡلَمُ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الۡاَرۡضِؕ مَا يَكُوۡنُ مِنۡ نَّجۡوٰى ثَلٰثَةٍ اِلَّا هُوَ رَابِعُهُمۡ وَلَا خَمۡسَةٍ اِلَّا هُوَ سَادِسُهُمۡ وَلَاۤ اَدۡنٰى مِنۡ ذٰ لِكَ وَلَاۤ اَكۡثَرَ اِلَّا هُوَ مَعَهُمۡ اَيۡنَ مَا كَانُوۡاۚ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمۡ بِمَا عَمِلُوۡا يَوۡمَ الۡقِيٰمَةِ ؕ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ٧
اَلَمۡ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَعۡلَمُ مَا فِى السَّمٰوٰتِ وَمَا فِى الۡاَرۡضِؕ مَا يَكُوۡنُ مِنۡ نَّجۡوٰى ثَلٰثَةٍ اِلَّا هُوَ رَابِعُهُمۡ وَلَا خَمۡسَةٍ اِلَّا هُوَ سَادِسُهُمۡ وَلَاۤ اَدۡنٰى مِنۡ ذٰ لِكَ وَلَاۤ اَكۡثَرَ اِلَّا هُوَ مَعَهُمۡ اَيۡنَ مَا كَانُوۡاۚ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمۡ بِمَا عَمِلُوۡا يَوۡمَ الۡقِيٰمَةِ ؕ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَىۡءٍ عَلِيۡمٌ ٧
(૭) શું તમે નથી જોયું કે અલ્લાહ આકાશો અને ધરતીની દરેક વસ્તુને જાણે છે, ત્રણ વ્યક્તિઓની ગુસ-પુસ થતી નથી પરંતુ અલ્લાહ તેમનો ચોથો હોય છે, અને ન પાંચની પરંતુ અલ્લાહ તેમનો છઠ્ઠો હોય છે, અને ન તેનાથી ઓછાની કે ન તેનાથી વધારેની પરંતુ તે (અલ્લાહ) તેમના સાથે જ હોય છે જયાં પણ તેઓ હોય, પછી કયામતના દિવસે તેમને તેમના કર્મોની જાણકારી આપવામાં આવશે. બેશક અલ્લાહ (તઆલા) દરેક વસ્તુનો જાણકાર છે.
اَلَمۡ تَرَ اِلَى الَّذِيۡنَ نُهُوۡا عَنِ النَّجۡوٰى ثُمَّ يَعُوۡدُوۡنَ لِمَا نُهُوۡا عَنۡهُ وَيَتَنٰجَوۡنَ بِالۡاِثۡمِ وَالۡعُدۡوَانِ وَمَعۡصِيَتِ الرَّسُوۡلِ {ز} وَاِذَا جَآءُوۡكَ حَيَّوۡكَ بِمَا لَمۡ يُحَيِّكَ بِهِ اللّٰهُۙ وَيَقُوۡلُوۡنَ فِىۡۤ اَنۡفُسِهِمۡ لَوۡلَا يُعَذِّبُنَا اللّٰهُ بِمَا نَقُوۡلُؕ حَسۡبُهُمۡ جَهَنَّمُۚ يَصۡلَوۡنَهَاۚ فَبِئۡسَ الۡمَصِيۡرُ ٨
اَلَمۡ تَرَ اِلَى الَّذِيۡنَ نُهُوۡا عَنِ النَّجۡوٰى ثُمَّ يَعُوۡدُوۡنَ لِمَا نُهُوۡا عَنۡهُ وَيَتَنٰجَوۡنَ بِالۡاِثۡمِ وَالۡعُدۡوَانِ وَمَعۡصِيَتِ الرَّسُوۡلِ {ز} وَاِذَا جَآءُوۡكَ حَيَّوۡكَ بِمَا لَمۡ يُحَيِّكَ بِهِ اللّٰهُۙ وَيَقُوۡلُوۡنَ فِىۡۤ اَنۡفُسِهِمۡ لَوۡلَا يُعَذِّبُنَا اللّٰهُ بِمَا نَقُوۡلُؕ حَسۡبُهُمۡ جَهَنَّمُۚ يَصۡلَوۡنَهَاۚ فَبِئۡسَ الۡمَصِيۡرُ ٨
(૮) શું તમે તે લોકોને નથી જોયા કે જેઓને ગુસ-પુસ કરવાથી રોકી લીધા હતા ? તો પણ તેઓ મનાઈ કરેલ કામ ફરીથી કરતા રહ્યા,[1] અને પરસ્પર ગુનાહોની તથા અન્યાયની અને રસૂલોની નાફરમાનીની ગુસ-પુસ કરે છે અને જ્યારે તમારા પાસે આવે છે તો તમને એવા શબ્દોમાં સલામ કરે છે જે શબ્દોમાં અલ્લાહે નથી કીધું અને પોતાના દિલોમાં કહે છે કે અલ્લાહ (તઆલા) અમને અમારા કહેવા પર સજા કેમ નથી આપતો ? તેમના માટે તો જહન્નમ જ કાફી છે જેમાં તેઓ જશે[2], તો તે કેટલું ખરાબ ઠેકાણું છે.
[1] આનાથી આશય મદીનાના યહુદિઓ અને મુનાફિકો છે. જયારે મુસલમાનો તેમના પાસેથી પસાર થતા હતા તો તેઓ એકબીજાના માથા જોડીને એવી કાનાફૂસી (ગુસપુસ) કરતા હતા કે મુસલમાનો સમજતા કે કદાચ તેમના વિરૂધ્ધ કોઈ ષડયંત્ર રચી રહ્યા છે. અથવા મુસલમાનોના કોઈ લશ્કર પર હુમલો કરીને દુશ્મને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે, જેની ખબર તેમને મળી ગઈ છે. મુસલમાન આ વાતોથી ડરી જતા હતા. એટલા માટે નબી (ﷺ) એ આ પ્રકારની કાનાફૂસી (ગુસપુસ)થી રોકી દીધા, પરંતુ થોડા સમય પછી તેઓએ આ ખરાબ કાર્ય ફરીથી શરૂ કરી દીધું. આ આયતમાં તેમના આ જ કાર્યની ચર્ચા કરવામાં આવી રહી છે.
[2] અલ્લાહે ફરમાવ્યું કે જો અલ્લાહ પોતાની ઈચ્છા અને હિકમતના કારણે દુનિયામાં તરત જ પકડ ન કરે તો શું તે આખિરતમાં પણ જહન્નમના અઝાબથી બચી જશે? નહીં, બિલકુલ નહીં, જહન્નમ તેમના ઈંતેજારમાં છે. જેમાં તેઓ દાખલ થશે.
[2] અલ્લાહે ફરમાવ્યું કે જો અલ્લાહ પોતાની ઈચ્છા અને હિકમતના કારણે દુનિયામાં તરત જ પકડ ન કરે તો શું તે આખિરતમાં પણ જહન્નમના અઝાબથી બચી જશે? નહીં, બિલકુલ નહીં, જહન્નમ તેમના ઈંતેજારમાં છે. જેમાં તેઓ દાખલ થશે.
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا تَنَاجَيۡتُمۡ فَلَا تَـتَـنَاجَوۡا بِالۡاِثۡمِ وَالۡعُدۡوَانِ وَمَعۡصِيَتِ الرَّسُوۡلِ وَتَنَاجَوۡا بِالۡبِرِّ وَالتَّقۡوٰىؕ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِىۡۤ اِلَيۡهِ تُحۡشَرُوۡنَ ٩
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا تَنَاجَيۡتُمۡ فَلَا تَـتَـنَاجَوۡا بِالۡاِثۡمِ وَالۡعُدۡوَانِ وَمَعۡصِيَتِ الرَّسُوۡلِ وَتَنَاجَوۡا بِالۡبِرِّ وَالتَّقۡوٰىؕ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِىۡۤ اِلَيۡهِ تُحۡشَرُوۡنَ ٩
(૯) હે ઈમાનવાળાઓ ! તમે જ્યારે ગુસ-પુસ કરો તો તે ગુસ-પુસ ગુનાહ, વિદ્રોહ અને રસૂલની નાફરમાનીની ન હોય, બલ્કે ભલાઈ તથા સંયમની વાતો પર ગુસ-પુસ કરો અને તે અલ્લાહથી ડરતા રહો જેના પાસે તમે બધા ભેગા કરવામાં આવશો.
اِنَّمَا النَّجۡوٰى مِنَ الشَّيۡطٰنِ لِيَحۡزُنَ الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا وَلَيۡسَ بِضَآرِّهِمۡ شَيۡـًٔـا اِلَّا بِاِذۡنِ اللّٰهِؕ وَعَلَى اللّٰهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ ١٠
اِنَّمَا النَّجۡوٰى مِنَ الشَّيۡطٰنِ لِيَحۡزُنَ الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا وَلَيۡسَ بِضَآرِّهِمۡ شَيۡـًٔـا اِلَّا بِاِذۡنِ اللّٰهِؕ وَعَلَى اللّٰهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ الۡمُؤۡمِنُوۡنَ ١٠
(૧૦) (ખરાબ) ગુસ-પુસ શેતાનનું કામ છે જેનાંથી ઈમાનવાળાઓને દુઃખ થાય,[1] પરંતુ અલ્લાહની મરજી સિવાય તેઓ તેમને કોઈ જ નુકસાન પહોંચાડી શક્તા નથી અને ઈમાનવાળાઓએ તો અલ્લાહ ઉપર જ ભરોસો રાખવો જોઈએ.
[1] ગુનાહ, ખરાબ કામ અને રસૂલ (ﷺ) ની નાફરમાની પર આધારિત કાનાફસીઓ શેતાની કામ છે. કેમકે શેતાન જ તેના પર ઉકસાવે છે. જેથી તે આના દ્વારા મોમિનોને દુઃખી અને શોકગ્રસ્ત (ગમગીન) કરી દે.
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا قِيۡلَ لَـكُمۡ تَفَسَّحُوۡا فِى الۡمَجٰلِسِ فَافۡسَحُوۡا يَفۡسَحِ اللّٰهُ لَـكُمۡ ۚ وَاِذَا قِيۡلَ انْشُزُوۡا فَانْشُزُوۡا يَرۡفَعِ اللّٰهُ الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا مِنۡكُمۡ ۙ وَالَّذِيۡنَ اُوۡتُوا الۡعِلۡمَ دَرَجٰتٍ ؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ خَبِيۡرٌ ١١
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا قِيۡلَ لَـكُمۡ تَفَسَّحُوۡا فِى الۡمَجٰلِسِ فَافۡسَحُوۡا يَفۡسَحِ اللّٰهُ لَـكُمۡ ۚ وَاِذَا قِيۡلَ انْشُزُوۡا فَانْشُزُوۡا يَرۡفَعِ اللّٰهُ الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا مِنۡكُمۡ ۙ وَالَّذِيۡنَ اُوۡتُوا الۡعِلۡمَ دَرَجٰتٍ ؕ وَاللّٰهُ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ خَبِيۡرٌ ١١
(૧૧) હે ઈમાનવાળાઓ ! જ્યારે તમને કહેવામાં આવે કે સભાઓમાં તો જરાક ખુલીને બેસો, તો તમે જગ્યાઓમાં ફેલાઈ જાઓ,[1] અલ્લાહ (તઆલા) તમને ફેલાવી દેશે અને કહેવામાં આવે કે ઊઠીને ઊભા થઈ જાઓ તો તમે ઊઠીને ઊભા થઈ જાઓ. અલ્લાહ (તઆલા)તમારામાંથી જેઓ ઈમાન લાવ્યા છે તથા જેમને ઈલ્મ આપવામાં આવ્યું છે તેમના દરજ્જા ઊંચા કરી દેશે” અને અલ્લાહ (તઆલા) દરેક કામને જે તમે કરો છો સારી રીતે જાણે છે.
[1] આમાં મુસલમાનોને સભાના શિષ્ટાચાર બતાવવામાં આવી રહ્યા છે. મજલિસ (સભા) શબ્દ સામાન્ય છે જેમાં તે દરેક સભા સામેલ છે જેમાં મુસલમાનો ભલાઈ અને સવાબ પ્રાપ્ત કરવા માટે ભેગા થાય, શિક્ષા-દિક્ષા (તાલીમ-ઉપદેશ)ના માટે મજલિસ (સભા) હોય કે જુમુઆની નમાઝ હોય. (તફસીર અલ કુર્તુબી) 'ખુલીને બેસો' નો અર્થ છે કે સભા (મજલિસ) નો ઘેરાવો ફેલાવી રાખો. જેથી પાછળથી આવનારને પણ જગ્યા મળે. ઘેરાવો તંગ ન રાખો કે જે પાછળથી આવે તે ઊભો રહે અથવા બીજાને હટાવીને પોતાની જગ્યા બનાવે. આ બંને વાતો યોગ્ય નથી. જેમકે નબી (ﷺ) એ ફમાવ્યું કોઈ વ્યક્તિ બીજી વ્યક્તિને હટાવીને તેની જગ્યા પર ના બેસે. એટલા માટે મજલિસ (સભા)નો ઘેરાવો ફેલાવીને રાખો. (સહીહ બુખારી, કિતાબુલ જુમુઆ, બાબ મુસ્લિમ, કિતાબુસ્સલામ)
[2] એટલે કે ઈમાનવાળાઓના દરજજા ઈમાન ન લાવનારાઓ ઉપર અને જ્ઞાનીઓ (આલિમો)ના દરજ્જા અજ્ઞાનીઓ (જાહિલો) ઉપર ઊંચા કરી દેશે. આનો અર્થ એ થયો કે ઈમાનની સાથે ધાર્મિક જ્ઞાન (ઈલ્મ)ની જાણકારી દરજ્જાને વધુ ઊંચો કરે છે.
[2] એટલે કે ઈમાનવાળાઓના દરજજા ઈમાન ન લાવનારાઓ ઉપર અને જ્ઞાનીઓ (આલિમો)ના દરજ્જા અજ્ઞાનીઓ (જાહિલો) ઉપર ઊંચા કરી દેશે. આનો અર્થ એ થયો કે ઈમાનની સાથે ધાર્મિક જ્ઞાન (ઈલ્મ)ની જાણકારી દરજ્જાને વધુ ઊંચો કરે છે.
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا نَاجَيۡتُمُ الرَّسُوۡلَ فَقَدِّمُوۡا بَيۡنَ يَدَىۡ نَجۡوٰٮكُمۡ صَدَقَةً ؕ ذٰ لِكَ خَيۡرٌ لَّكُمۡ وَاَطۡهَرُ ؕ فَاِنۡ لَّمۡ تَجِدُوۡا فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوۡرٌ رَّحِيۡمٌ ١٢
يٰۤاَيُّهَا الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡۤا اِذَا نَاجَيۡتُمُ الرَّسُوۡلَ فَقَدِّمُوۡا بَيۡنَ يَدَىۡ نَجۡوٰٮكُمۡ صَدَقَةً ؕ ذٰ لِكَ خَيۡرٌ لَّكُمۡ وَاَطۡهَرُ ؕ فَاِنۡ لَّمۡ تَجِدُوۡا فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوۡرٌ رَّحِيۡمٌ ١٢
(૧૨) હે ઈમાનવાળાઓ ! જ્યારે તમે રસૂલથી એકાંતમાં વાત કરવા ઈચ્છો તો પોતાની આ એકાંતમાં વાત કરતા પહેલા થોડુંક દાન આપી દો, આ તમારા હકમાં સારું અને પવિત્ર છે, હાં જો તમે ન મેળવી શકો તો બેશક અલ્લાહ (તઆલા) માફ કરવાવાળો દયાળુ છે.
ءَاَشۡفَقۡتُمۡ اَنۡ تُقَدِّمُوۡا بَيۡنَ يَدَىۡ نَجۡوٰٮكُمۡ صَدَقٰتٍ ؕ فَاِذۡ لَمۡ تَفۡعَلُوۡا وَتَابَ اللّٰهُ عَلَيۡكُمۡ فَاَقِيۡمُوا الصَّلٰوةَ وَ اٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاَطِيۡعُوا اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ ؕ وَاللّٰهُ خَبِيۡرٌۢ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ ١٣ع
ءَاَشۡفَقۡتُمۡ اَنۡ تُقَدِّمُوۡا بَيۡنَ يَدَىۡ نَجۡوٰٮكُمۡ صَدَقٰتٍ ؕ فَاِذۡ لَمۡ تَفۡعَلُوۡا وَتَابَ اللّٰهُ عَلَيۡكُمۡ فَاَقِيۡمُوا الصَّلٰوةَ وَ اٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاَطِيۡعُوا اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ ؕ وَاللّٰهُ خَبِيۡرٌۢ بِمَا تَعۡمَلُوۡنَ ١٣ع
(૧૩) શું તમે તમારી એકાંતની વાતો પહેલા દાન (સદકો) કરવાથી ડરી ગયા ? તો જ્યારે તમે આમ ન કર્યું અને અલ્લાહે પણ તમને માફ કરી દીધા તો હવે (સારી રીતે) નમાઝોને કાયમ કરો, દાન આપતા રહો, અને અલ્લાહ (તઆલા) અને તેના રસૂલના હુકમોનું પાલન કરતા રહો, અને તમે જે કંઈ પણ કરો છો તે બધું જ અલ્લાહ સારી રીતે જાણે છે.(ع-૨)
Page updated
Google Sites
Report abuse