Embedded Files
يُوۡصِيۡكُمُ اللّٰهُ فِىۡۤ اَوۡلَادِكُمۡ ࣗ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ الۡاُنۡثَيَيۡنِ ۚ فَاِنۡ كُنَّ نِسَآءً فَوۡقَ اثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ ۚ وَاِنۡ كَانَتۡ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصۡفُ ؕ وَلِاَ بَوَيۡهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنۡهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ اِنۡ كَانَ لَهٗ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّهٗ وَلَدٌ وَّوَرِثَهٗۤ اَبَوٰهُ فَلِاُمِّهِ الثُّلُثُ ؕ فَاِنۡ كَانَ لَهٗۤ اِخۡوَةٌ فَلِاُمِّهِ السُّدُسُ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصِىۡ بِهَاۤ اَوۡ دَيۡنٍ ؕ اٰبَآؤُكُمۡ وَاَبۡنَآؤُكُمۡ ۚ لَا تَدۡرُوۡنَ اَيُّهُمۡ اَقۡرَبُ لَـكُمۡ نَفۡعًا ؕ فَرِيۡضَةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِيۡمًا حَكِيۡمًا ١١
يُوۡصِيۡكُمُ اللّٰهُ فِىۡۤ اَوۡلَادِكُمۡ ࣗ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ الۡاُنۡثَيَيۡنِ ۚ فَاِنۡ كُنَّ نِسَآءً فَوۡقَ اثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ ۚ وَاِنۡ كَانَتۡ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصۡفُ ؕ وَلِاَ بَوَيۡهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنۡهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ اِنۡ كَانَ لَهٗ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّهٗ وَلَدٌ وَّوَرِثَهٗۤ اَبَوٰهُ فَلِاُمِّهِ الثُّلُثُ ؕ فَاِنۡ كَانَ لَهٗۤ اِخۡوَةٌ فَلِاُمِّهِ السُّدُسُ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصِىۡ بِهَاۤ اَوۡ دَيۡنٍ ؕ اٰبَآؤُكُمۡ وَاَبۡنَآؤُكُمۡ ۚ لَا تَدۡرُوۡنَ اَيُّهُمۡ اَقۡرَبُ لَـكُمۡ نَفۡعًا ؕ فَرِيۡضَةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِيۡمًا حَكِيۡمًا ١١
(૧૧) અલ્લાહ તઆલા તમને તમારી સંતાન વિષે હુકમ આપે છે કે એક છોકરાનો હિસ્સો બે છોકરીઓની બરાબર છે,[7] જો ફક્ત છોકરીઓ હોય અને બે થી વધારે હોય, તો તેમને વારસાના માલમાંથી બે તૃતિયાંશ મળશે,[8] અને જો એક જ છોકરી હોય તો તેના માટે અડધો છે અને મરનારના માતા-પિતામાંથી દરેકના માટે તેને છોડેલા માલનો છઠ્ઠો હિસ્સો છે જો તેની (મરનારની) સંતાન હોય,[9] જો સંતાન ન હોય અને માતા-પિતા વારસદાર હોય તો પછી તેની માતા માટે ત્રીજો હિસ્સો છે,[10] હા, જો મરનારના ઘણા ભાઈ હોય તો પછી તેની માતાનો છઠ્ઠો હિસ્સો છે,[11] આ હિસ્સો તે વસિયત (ને પૂરી કર્યા) પછી છે જે મરનાર કરી ગયો હોય અથવા દેવું ચૂકવ્યા પછી, તમે નથી જાણતા કે તમારા પિતા હોય અથવા તમારી સંતાનમાંથી કોણ તમને ફાયદો પહોંચાડવામાં વધારે નજીક છે,[12] આ હિસ્સા અલ્લાહ (તઆલા) તરફથી નક્કી કરેલા છે, બેશક અલ્લાહ (તઆલા) જાણવાવાળો હિકમતવાળો છે.
[7] તેની હિકમત અને ન્યાયવાળા હોવાનું વર્ણન અમે પહેલા પણ કરેલ છે, વારસદાર છોકરા અને છોકરી બંને હોય તો પછી આ કાયદા મુજબ વહેંચણી થશે, છોકરા અને છોકરી નાના હોય કે મોટા બધા વારસદાર હશે, ત્યાં સુધી કે પેટમાનું બાળક પણ વારસદાર હશે, હા કાફિર સંતાન વારસદાર નહિ બને.
[8] એટલે કે છોકરો ન હોય તો માલનો બે તૃતિયાંશ બે થી વધારે છોકરીઓને આપવામાં આવશે અને જો બે જ છોકરીઓ હોય તો પણ તેમને બે તૃતિયાંશ હિસ્સો આપવામાં આવશે, જેવું કે હદીસમાં આવે છે કે સાદ બિન રબીઅ “ઓહદ”માં શહીદ થઈ ગયા, તેમની બે છોકરીઓ હતી, પરંતુ સાદના બધા માલ પર તેમના એક ભાઈએ કબ્જો કરી લીધો, તો નબી (ﷺ) એ તેમના કાકા પાસેથી બે તૃતિયાંશ માલ તેમને અપાવ્યો (તિર્મિજી, અબૂ દાઉદ, ઈબ્નેમાજા, કિતાબુલ ફરાઈઝ). આના સિવાય સૂરઃ નિસા ના અંતમાં બતાવાવમાં આવ્યું છે કે વારસદાર બે બહેનો હોય તો બે તૃતિયાંશ માલની વારસદાર થશે તો પછી બે છોકરીઓ બે તૃતિયાંશ માલની વધારે વારસદાર થશે, જેવી રીતે બે થી વધારે હોવાની સ્થિતિમાં બે થી વધારે છોકરીઓના કાનૂન મુજબ આપવામાં આવેલ છે. (ફતહુલ કદીર) સારાંશ એ છે કે બે અથવા બે થી વધારે છોકરીઓ હોય તો છોડેલા માલમાંથી બે તૃતિયાંશ છોકરીઓને હિસ્સો હશે, બાકીનો માલ અસબા (તે વારસદાર જેનો હિસ્સો નક્કી નથી)માં વહેંચવામાં આવશે.
[9] માતા-પિતાના હિસ્સાની ત્રણ સ્થિતિ વર્ણવેલ છે. પ્રથમ એ કે મરનારની સંતાન હોય તો માતા-પિતા દરેકને ફક્ત છઠ્ઠો હિસ્સો મળશે, બાકી બે તૃતિયાંશ માલ સંતાનમાં વહેંચવામાં આવશે, હા, જો મરનારની સંતાનમાં એક છોકરી હોય તો તેમાંથી અડધો માલ (એટલે કે છ હિસ્સામાંથી ત્રણ હિસ્સા) છોકરીના હશે, છઠ્ઠો હિસ્સો માતા અથવા છઠ્ઠો હિસ્સો પિતાને આપ્યા બાદ છઠ્ઠો હિસ્સો બાકી રહેશે અને આ બાકી છઠ્ઠો હિસ્સો અસબા તરીકે પિતાના હિસ્સામાં આવશે એટલે કે તેને બે છઠ્ઠા હિસ્સા મળશે, એક પિતા તરીકે અને બીજો અસબા તરીકે.
[10] બીજી સ્થિતિ એ છે કે મરનારની સંતાન ન હોય (યાદ રહે કે પૌત્ર અને પૌત્રી સંતાનમાં સર્વસંમતિથી સામેલ છે) આ સ્થિતિમાં માતા માટે ત્રીજો હિસ્સો (1/3) અને બાકીના બે હિસ્સા (2/3) પિતાને અસબા તરીકે મળશે અને જો માતા પિતાની સાથે મરનારની પત્ની અથવા મરનાર સ્ત્રીનો પતિ પણ જીવિત હોય તો બહેતર છે કે પતિ અથવા પત્નીનો હિસ્સો (જિનું વિસ્તૃત વર્ણન આગળ આવે છે) કાઢી બાકી માલમાં માતા માટે ત્રીજો (1/3) અને બાકી (2/3) પિતાનો હશે.
[11] ત્રીજી સ્થિતિ એ છે મરનારના ભાઈ-બહેન જીવિત હોય તો તે ભાઈ-બહેન સગા (એની) એટલે કે એક જ માતા-પિતાની સંતાન હોય અથવા પિતા એક અને માતા બીજી હોય (અલ્લાતી) અથવા માતા એક અને પિતા બીજા હોય (અખ્યાફી) ભાઈ-બહેન હોય, ભલેને ભાઈ-બહેન મરનારના પિતાના રહેતા વારસાઈના હકદાર ન હશે, પરંતુ માતા માટે "હજબ" હિસ્સો ઓછો કરવાનું કારણ બની જશે, એટલે કે એક થી વધારે હશે તો માતાના (1/3) હિસ્સાને (1/6) હિસ્સામાં બદલી દેશે બાકીનો બધો માલ (૫/૬) પિતાના હિસ્સામાં જતો રહેશે, પરંતુ કોઈ બીજો વારસદાર ન હોય ત્યારે, હાફિઝ ઈબ્ને કસીર લખે છે કે લોકોની નજીક બે ભાઈનો તે કાનૂન છે જે બે થી વધારેના માટે વર્ણન થયો છે તેનો અર્થ એ થયો કે જો એક ભાઈ-બહેન હોય તો માતાનો (1/3) હિસ્સો રહી જશે તે (1/6) માં બદલાશે નહીં. (તફસીર ઈબ્ને કસીર)
[12] છેવટે તમે પોતાની અકલ મુજબ વિરાસતની વહેંચણી ન કરો પરંતુ અલ્લાહના હુકમ અનુસાર જેને જેટલો હિસ્સો નક્કી છે તે તેમને આપી દો.
[8] એટલે કે છોકરો ન હોય તો માલનો બે તૃતિયાંશ બે થી વધારે છોકરીઓને આપવામાં આવશે અને જો બે જ છોકરીઓ હોય તો પણ તેમને બે તૃતિયાંશ હિસ્સો આપવામાં આવશે, જેવું કે હદીસમાં આવે છે કે સાદ બિન રબીઅ “ઓહદ”માં શહીદ થઈ ગયા, તેમની બે છોકરીઓ હતી, પરંતુ સાદના બધા માલ પર તેમના એક ભાઈએ કબ્જો કરી લીધો, તો નબી (ﷺ) એ તેમના કાકા પાસેથી બે તૃતિયાંશ માલ તેમને અપાવ્યો (તિર્મિજી, અબૂ દાઉદ, ઈબ્નેમાજા, કિતાબુલ ફરાઈઝ). આના સિવાય સૂરઃ નિસા ના અંતમાં બતાવાવમાં આવ્યું છે કે વારસદાર બે બહેનો હોય તો બે તૃતિયાંશ માલની વારસદાર થશે તો પછી બે છોકરીઓ બે તૃતિયાંશ માલની વધારે વારસદાર થશે, જેવી રીતે બે થી વધારે હોવાની સ્થિતિમાં બે થી વધારે છોકરીઓના કાનૂન મુજબ આપવામાં આવેલ છે. (ફતહુલ કદીર) સારાંશ એ છે કે બે અથવા બે થી વધારે છોકરીઓ હોય તો છોડેલા માલમાંથી બે તૃતિયાંશ છોકરીઓને હિસ્સો હશે, બાકીનો માલ અસબા (તે વારસદાર જેનો હિસ્સો નક્કી નથી)માં વહેંચવામાં આવશે.
[9] માતા-પિતાના હિસ્સાની ત્રણ સ્થિતિ વર્ણવેલ છે. પ્રથમ એ કે મરનારની સંતાન હોય તો માતા-પિતા દરેકને ફક્ત છઠ્ઠો હિસ્સો મળશે, બાકી બે તૃતિયાંશ માલ સંતાનમાં વહેંચવામાં આવશે, હા, જો મરનારની સંતાનમાં એક છોકરી હોય તો તેમાંથી અડધો માલ (એટલે કે છ હિસ્સામાંથી ત્રણ હિસ્સા) છોકરીના હશે, છઠ્ઠો હિસ્સો માતા અથવા છઠ્ઠો હિસ્સો પિતાને આપ્યા બાદ છઠ્ઠો હિસ્સો બાકી રહેશે અને આ બાકી છઠ્ઠો હિસ્સો અસબા તરીકે પિતાના હિસ્સામાં આવશે એટલે કે તેને બે છઠ્ઠા હિસ્સા મળશે, એક પિતા તરીકે અને બીજો અસબા તરીકે.
[10] બીજી સ્થિતિ એ છે કે મરનારની સંતાન ન હોય (યાદ રહે કે પૌત્ર અને પૌત્રી સંતાનમાં સર્વસંમતિથી સામેલ છે) આ સ્થિતિમાં માતા માટે ત્રીજો હિસ્સો (1/3) અને બાકીના બે હિસ્સા (2/3) પિતાને અસબા તરીકે મળશે અને જો માતા પિતાની સાથે મરનારની પત્ની અથવા મરનાર સ્ત્રીનો પતિ પણ જીવિત હોય તો બહેતર છે કે પતિ અથવા પત્નીનો હિસ્સો (જિનું વિસ્તૃત વર્ણન આગળ આવે છે) કાઢી બાકી માલમાં માતા માટે ત્રીજો (1/3) અને બાકી (2/3) પિતાનો હશે.
[11] ત્રીજી સ્થિતિ એ છે મરનારના ભાઈ-બહેન જીવિત હોય તો તે ભાઈ-બહેન સગા (એની) એટલે કે એક જ માતા-પિતાની સંતાન હોય અથવા પિતા એક અને માતા બીજી હોય (અલ્લાતી) અથવા માતા એક અને પિતા બીજા હોય (અખ્યાફી) ભાઈ-બહેન હોય, ભલેને ભાઈ-બહેન મરનારના પિતાના રહેતા વારસાઈના હકદાર ન હશે, પરંતુ માતા માટે "હજબ" હિસ્સો ઓછો કરવાનું કારણ બની જશે, એટલે કે એક થી વધારે હશે તો માતાના (1/3) હિસ્સાને (1/6) હિસ્સામાં બદલી દેશે બાકીનો બધો માલ (૫/૬) પિતાના હિસ્સામાં જતો રહેશે, પરંતુ કોઈ બીજો વારસદાર ન હોય ત્યારે, હાફિઝ ઈબ્ને કસીર લખે છે કે લોકોની નજીક બે ભાઈનો તે કાનૂન છે જે બે થી વધારેના માટે વર્ણન થયો છે તેનો અર્થ એ થયો કે જો એક ભાઈ-બહેન હોય તો માતાનો (1/3) હિસ્સો રહી જશે તે (1/6) માં બદલાશે નહીં. (તફસીર ઈબ્ને કસીર)
[12] છેવટે તમે પોતાની અકલ મુજબ વિરાસતની વહેંચણી ન કરો પરંતુ અલ્લાહના હુકમ અનુસાર જેને જેટલો હિસ્સો નક્કી છે તે તેમને આપી દો.
وَلَـكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ اَزۡوَاجُكُمۡ اِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّهُنَّ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَـكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصِيۡنَ بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ؕ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ اِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّكُمۡ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ كَانَ لَـكُمۡ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ مِّنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ تُوۡصُوۡنَ بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ؕ وَاِنۡ كَانَ رَجُلٌ يُّوۡرَثُ كَلٰلَةً اَوِ امۡرَاَةٌ وَّلَهٗۤ اَخٌ اَوۡ اُخۡتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنۡهُمَا السُّدُسُ ۚ فَاِنۡ كَانُوۡۤا اَكۡثَرَ مِنۡ ذٰ لِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِى الثُّلُثِ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصٰى بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ۙ غَيۡرَ مُضَآرٍّ ۚ وَصِيَّةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ وَاللّٰهُ عَلِيۡمٌ حَلِيۡمٌ ؕ ١٢
وَلَـكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ اَزۡوَاجُكُمۡ اِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّهُنَّ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَـكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصِيۡنَ بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ؕ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ اِنۡ لَّمۡ يَكُنۡ لَّكُمۡ وَلَدٌ ۚ فَاِنۡ كَانَ لَـكُمۡ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ مِّنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ تُوۡصُوۡنَ بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ؕ وَاِنۡ كَانَ رَجُلٌ يُّوۡرَثُ كَلٰلَةً اَوِ امۡرَاَةٌ وَّلَهٗۤ اَخٌ اَوۡ اُخۡتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنۡهُمَا السُّدُسُ ۚ فَاِنۡ كَانُوۡۤا اَكۡثَرَ مِنۡ ذٰ لِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِى الثُّلُثِ مِنۡۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٍ يُّوۡصٰى بِهَاۤ اَوۡ دَ يۡنٍ ۙ غَيۡرَ مُضَآرٍّ ۚ وَصِيَّةً مِّنَ اللّٰهِ ؕ وَاللّٰهُ عَلِيۡمٌ حَلِيۡمٌ ؕ ١٢
(૧૨) અને તમારી પત્નીઓ જે કંઈ છોડીને મરે અને તેમની સંતાન ન હોય તો અડધું તમારૂ છે અને જો તેમની સંતાન હોય તો તેમના છોડેલા માલમાંથી તમારા માટે ચોથાઈ છે[13] તે વસિયતને ચૂકવી દીધા પછી જે તે કરીને ગઈ હોય અથવા દેવું ચૂકવ્યા પછી, અને જે તમે છોડીને જાઓ તેમાંથી તેમના માટે ચોથાઈ છે જો તમારી સંતાન ન હોય, અને જો તમારી સંતાન હોય તો પછી તેમને તમારા છોડેલા માલમાંથી આઠમો હિરસો મળશે,[14] તે વસિયત પછી જે તમે કરીને ગયા હોય અને દેવું ચૂકવ્યા પછી, અને જેનો વારસો લેવામાં આવે છે તે પુરૂષ અથવા સ્ત્રી કલાલ હોય (એટલે કે તેનો પિતા અથવા પુત્ર ન હોય) અને તેનો એક ભાઈ અથવા એક બહેન હોય,[15] તો તેમનામાંથી દરેકનો છઠ્ઠો હિસ્સો છે, અને તેનાથી વધારે હોય તો એક તૃતિયાંશમાં બધા સામેલ છે,[16] તે વસિયત પછી જે કરવામાં આવી હોય અને દેવું ચૂકવ્યા બાદ, જયારે કે બીજાઓને નુકસાન પહોંચાડવામાં આવ્યું ન હોય,[17] આ અલ્લાહ (તઆલા) તરફથી નક્કી કરેલ છે અને અલ્લાહ (તઆલા) દરેક વાતને જાણનાર અને સહનશીલ છે.
[13] સંતાન ન હોવાની સ્થિતિમાં પુત્રની સંતાન એટલે કે પૌત્ર પણ સંતાનની બરાબર છે તેના પર ઉમ્મતે મુસ્લિમાની સંમતિ છે (ફતહુલ કદીર અને ઈબ્ને કસીર) તે જ રીતે મરનાર પતિની સંતાન ભલે ને તે તેની વર્તમાન પત્નીથી હોય અથવા કોઈ બીજી પત્નીથી, તે જ રીતે મરનાર પત્નીની સંતાન ભલે તેના વર્તમાન પતિથી હોય અથવા પહેલાના કોઈ પતિથી હોય.
[14] પત્ની જો એક હોય અથવા વધારે હોય, ચોથો અથવા આઠમો હિસ્સો મળશે આ હિસ્સો તેમનામાં વહેંચાશે, દરેકને ચોથાઈ (1/4) અથવા આઠમો (1/8) હિસ્સો નહિ મળે. આ સર્વસંમતિથી નિયમ છે.
[15] તેનાથી આશય તે ભાઈ-બહેન છે જેમની માતા એક હોય પરંતુ પિતા અલગ-અલગ હોય (અખ્યાફી) કેમકે સગા ભાઈ-બહેન (એની) અથવા પિતા એક અને માતા અલગ-અલગ (અલ્લાતી) હોય તેવા ભાઈ-બહેનનો હિસ્સો વારસામાં આ રીતે નથી અને તેનું વર્ણન આ જ સૂરહના અંતમાં આવે છે. અને આ સમસ્યા પણ સર્વસંમતિથી છે (ફતહુલ કદીર) . હકીકતમાં વંશના માટે (لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ) નો કાનૂન ચાલે છે આ જ કારણ છે કે છોકરા-છોકરીઓના માટે અને ભાઈ-બહેનોના માટે આ સૂરહની છેલ્લી આયતમાં બંને માટે આ કાનૂન છે. પરંતુ માતાની સંતાનમાં વંશનો હિસ્સો નથી હોતો એટલા માટે ત્યાં દરેક ભાઈ-બહેનને સમાન હિસ્સો આપવામાં આવે છે જે પણ સ્થિતિ હોય એક ભાઈ અથવા એક બહેનને દરેકને છઠ્ઠો (1/6) હિસ્સો મળશે.
[16] એકથી વધારે હોવા પર આ બધા એક તૃતિયાંશ (1/3) હિસ્સામાં ભાગીદાર થશે, પુરૂષ અને સ્ત્રીમાં કોઈ ફરક કરવામાં નહિ આવે, ભેદભાવ વગર બધાને સરખો હિસ્સો મળશે, પુરૂષ હોય કે સ્ત્રી.
[17] આ પ્રમાણેની વસીયત વડે કોઈ વારસદારને વંચિત કરી દેવામાં આવે, અથવા કોઈનો હિસ્સો ઘટાડી દેવામાં આવે અથવા એમ જ વારસદારને નુકસાન પહોંચાડવા માટે કહી દે કે ફલાણા વ્યક્તિ પાસેથી મેં આટલું કરજ લીધું છે જયારે કે કશું ન લીધું હોય, માનો નુકસાન પહોંચાડવાનો સંબંધ વિરાસત અને કરજ બંનેથી છે અને બંને દ્વારા નુકસાન પહોંચાડવાની મનાઈ કરવામાં આવી છે અને તે ગુનોહ છે અને આવી વસીયત રદ થશે.
[14] પત્ની જો એક હોય અથવા વધારે હોય, ચોથો અથવા આઠમો હિસ્સો મળશે આ હિસ્સો તેમનામાં વહેંચાશે, દરેકને ચોથાઈ (1/4) અથવા આઠમો (1/8) હિસ્સો નહિ મળે. આ સર્વસંમતિથી નિયમ છે.
[15] તેનાથી આશય તે ભાઈ-બહેન છે જેમની માતા એક હોય પરંતુ પિતા અલગ-અલગ હોય (અખ્યાફી) કેમકે સગા ભાઈ-બહેન (એની) અથવા પિતા એક અને માતા અલગ-અલગ (અલ્લાતી) હોય તેવા ભાઈ-બહેનનો હિસ્સો વારસામાં આ રીતે નથી અને તેનું વર્ણન આ જ સૂરહના અંતમાં આવે છે. અને આ સમસ્યા પણ સર્વસંમતિથી છે (ફતહુલ કદીર) . હકીકતમાં વંશના માટે (لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ) નો કાનૂન ચાલે છે આ જ કારણ છે કે છોકરા-છોકરીઓના માટે અને ભાઈ-બહેનોના માટે આ સૂરહની છેલ્લી આયતમાં બંને માટે આ કાનૂન છે. પરંતુ માતાની સંતાનમાં વંશનો હિસ્સો નથી હોતો એટલા માટે ત્યાં દરેક ભાઈ-બહેનને સમાન હિસ્સો આપવામાં આવે છે જે પણ સ્થિતિ હોય એક ભાઈ અથવા એક બહેનને દરેકને છઠ્ઠો (1/6) હિસ્સો મળશે.
[16] એકથી વધારે હોવા પર આ બધા એક તૃતિયાંશ (1/3) હિસ્સામાં ભાગીદાર થશે, પુરૂષ અને સ્ત્રીમાં કોઈ ફરક કરવામાં નહિ આવે, ભેદભાવ વગર બધાને સરખો હિસ્સો મળશે, પુરૂષ હોય કે સ્ત્રી.
[17] આ પ્રમાણેની વસીયત વડે કોઈ વારસદારને વંચિત કરી દેવામાં આવે, અથવા કોઈનો હિસ્સો ઘટાડી દેવામાં આવે અથવા એમ જ વારસદારને નુકસાન પહોંચાડવા માટે કહી દે કે ફલાણા વ્યક્તિ પાસેથી મેં આટલું કરજ લીધું છે જયારે કે કશું ન લીધું હોય, માનો નુકસાન પહોંચાડવાનો સંબંધ વિરાસત અને કરજ બંનેથી છે અને બંને દ્વારા નુકસાન પહોંચાડવાની મનાઈ કરવામાં આવી છે અને તે ગુનોહ છે અને આવી વસીયત રદ થશે.
تِلۡكَ حُدُوۡدُ اللّٰهِ ؕ وَمَنۡ يُّطِعِ اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ يُدۡخِلۡهُ جَنّٰتٍ تَجۡرِىۡ مِنۡ تَحۡتِهَا الۡاَنۡهٰرُ خٰلِدِيۡنَ فِيۡهَا ؕ وَذٰ لِكَ الۡفَوۡزُ الۡعَظِيۡمُ ١٣
تِلۡكَ حُدُوۡدُ اللّٰهِ ؕ وَمَنۡ يُّطِعِ اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ يُدۡخِلۡهُ جَنّٰتٍ تَجۡرِىۡ مِنۡ تَحۡتِهَا الۡاَنۡهٰرُ خٰلِدِيۡنَ فِيۡهَا ؕ وَذٰ لِكَ الۡفَوۡزُ الۡعَظِيۡمُ ١٣
(૧૩) આ સીમાઓ અલ્લાહ (તઆલા)ની નક્કી કરેલ છે અને જે અલ્લાહ (તઆલા) અને તેના રસૂલ (ﷺ) ના હુકમોનું પાલન કરશે તેને અલ્લાહ (તઆલા) જન્નતમાં લઈ જશે, જેની નીચે નહેરો વહી રહી છે, જેમાં તેઓ હંમેશા રહેશે, અને આ ઘણી મોટી કામયાબી છે.
وَمَنۡ يَّعۡصِ اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ وَيَتَعَدَّ حُدُوۡدَهٗ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَالِدًا فِيۡهَا ࣕ وَلَهٗ عَذَابٌ مُّهِيۡنٌ ١٤ع
وَمَنۡ يَّعۡصِ اللّٰهَ وَرَسُوۡلَهٗ وَيَتَعَدَّ حُدُوۡدَهٗ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَالِدًا فِيۡهَا ࣕ وَلَهٗ عَذَابٌ مُّهِيۡنٌ ١٤ع
(૧૪) અને જે વ્યક્તિ અલ્લાહ (તઆલા)ની અને રસુલ (ﷺ) ની નાફરમાની કરે અને તેની નક્કી કરેલ સીમાઓને ઓળંગે, તેને તે જહન્નમમાં નાખી દેશે, જેમાં તે હંમેશા રહેશે, આવા લોકો માટે જ અપમાનજનક સજા છે. (ع-૨)
Page updated
Google Sites
Report abuse